در میانهی تنشهای فزاینده میان ایران و اسرائیل، جمهوری اسلامی بار دیگر زبان تهدید را برگزیده و این بار آمریکا و فرانسه را هدف قرار داده است. تهران هشدار داده که در صورت حمایت مستقیم این کشورها از اسرائیل، پایگاههای نظامی آنها در منطقه خاورمیانه هدف حمله قرار خواهد گرفت. اما آیا ایران قادر است تهدیدات خود را علیه آمریکا و فرانسه عملی کند؟ این سؤال نهتنها در محافل سیاسی منطقه، بلکه در رسانههای غربی و مراکز تحلیل امنیتی مطرح شده و نگاهها به ظرفیت واقعی تهران دوخته شده است.
تهدیدهای بیپشتوانه؛ واقعیت یا نمایش رسانهای؟
در طول سالهای اخیر، رهبران جمهوری اسلامی بارها با لحن تهاجمی به کشورهای غربی تاختهاند. اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این تهدیدها بیشتر مصرف داخلی دارد و فاقد توان عملیاتی واقعی است. ایالات متحده بیش از ۳۰ پایگاه نظامی فعال در منطقه از جمله در قطر، بحرین، عراق و کویت دارد. فرانسه نیز در امارات و جیبوتی دارای تأسیسات نظامی کلیدی است. در برابر چنین ساختار گستردهای، قابلیتهای تهاجمی ایران – که به گفته منابع مستقل حتی در داخل کشور با کمبود بودجه نظامی مواجه است – محدود به جنگ نیابتی یا حملات سایبری باقی میماند.
برخی منابع نظامی اروپایی، از جمله مرکز تحلیل سیاست دفاعی در پاریس، اعلام کردهاند که جمهوری اسلامی فاقد دقت و توان موشکی برای هدفگیری دقیق پایگاههای غربی در منطقه است. در همین راستا، روزنامه “لوموند” در گزارشی ویژه نوشت: «تهدید ایران بیشتر از آنکه واقعی باشد، شبیه تلاشی برای نمایش قدرت در برابر ضعف داخلی است.»
آیا ایران قادر است تهدیدات خود را علیه آمریکا و فرانسه عملی کند؟ دیدگاه قدرتهای جهانی
در پاسخ به این پرسش محوری که آیا ایران قادر است تهدیدات خود را علیه آمریکا و فرانسه عملی کند؟، واکنشهای کشورهای مختلف تفاوت زیادی داشته است. روسیه ضمن دعوت به خویشتنداری، سعی در فاصلهگذاری میان متحد قدیمیاش ایران و منافع غربی در منطقه داشته است. از سوی دیگر، کشورهای عربی نظیر عربستان، امارات و مصر بهشدت نسبت به درگیری مستقیم ایران با قدرتهای بزرگ ابراز نگرانی کردهاند.
شبکه «الحدث» در تحلیلی نوشت: «تهدید ایران نهتنها امنیت پایگاههای غربی را زیر سؤال میبرد، بلکه ریسک انفجار منطقهای را افزایش میدهد.» همچنین شبکه CNN در گزارشی از قول مقامهای پنتاگون تأکید کرد: «نیروهای آمریکایی آماده پاسخگویی قاطع هستند، و هرگونه تعرضی از سوی ایران، با واکنش سنگین و فوری روبهرو خواهد شد».
حتی چین و هند، که روابط اقتصادی فعالی با تهران دارند، بهصورت ضمنی خواستار حفظ وضعیت موجود و پرهیز از هرگونه تقابل مستقیم شدهاند. به بیان دیگر، هیچ قدرت بینالمللی حاضر به همراهی با ایران در مسیر تشدید بحران نیست.
جمهوری اسلامی در انزوای استراتژیک؛ تبلیغات پرحجم و واقعیتهای زمینی
واقعیت آن است که جمهوری اسلامی در وضعیت بیسابقهای از انزوای منطقهای و جهانی قرار دارد. ناکارآمدیهای داخلی، بحران اقتصادی، نارضایتی عمومی و شکست سیاستهای منطقهای باعث شده تهدیدهای اخیر تهران بیشتر به عنوان تلاش برای انحراف افکار عمومی تلقی شود. آیا ایران قادر است تهدیدات خود را علیه آمریکا و فرانسه عملی کند؟ پاسخ روشن است: از دید بسیاری از کشورها، نه.
مطالعه بيشتر : كدام کشورهایی که از ایران در جنگ با اسرائیل حمایت میکنند؟
روزنامه «شرقالاوسط» نوشت: «ایران با چالشهای داخلی بزرگی روبهروست و قادر به ورود به یک تقابل مستقیم با قدرتهای جهانی نیست». این نگاه در اغلب تحلیلهای بینالمللی هم دیده میشود؛ جایی که حتی متحدان سنتی جمهوری اسلامی نیز ترجیح دادهاند در برابر این تهدید سکوت کنند یا از آن فاصله بگیرند.
نتیجهگیری
در پایان، میتوان گفت تهدیدات جمهوری اسلامی علیه آمریکا و فرانسه نه بر پایه قدرت نظامی واقعی، بلکه بر اساس بحرانهای داخلی و نیاز به نمایش اقتدار مطرح شده است. افکار عمومی ایران بیش از هر زمان دیگری نسبت به شعارهای توخالی و سیاستهای بینتیجه حاکمیت بدبین است. در چنین شرایطی، نهتنها متحدی برای ایران باقی مانده، بلکه آیا ایران قادر است تهدیدات خود را علیه آمریکا و فرانسه عملی کند؟ به یک شوخی تلخ در محافل دیپلماتیک تبدیل شده است. جهان، تماشاگر قدرتنمایی پوشالی است که بیشتر از آنکه واقعیت داشته باشد، حاصل پروپاگاندا است.