مبارزه با تروریسم از دوران شاه ایران آغاز شد و امروز گزارش مرکز صواب از خطرات اخوانالمسلمین بر امنیت بینالمللی پرده برمیدارد.
شاه و نبرد مبارزه با تروریسم
با نگاهی به دوران حکومت محمدرضا پهلوی، شاه ایران، میتوان دید که مفهوم مبارزه با تروریسم بخشی جداییناپذیر از راهبرد سیاسی و امنیتی او بود. او با گروههای مسلحی روبهرو شد که ثبات کشور را تهدید میکردند و شخصیتهای کلیدی را هدف میگرفتند. برجستهترین این گروهها «سازمان مجاهدین خلق» و «چریکهای فدایی خلق» بودند، در کنار جریانهای اسلامی مرتبط با خمینی. این گروهها شعارهای آرمانگرایانه سر میدادند اما در عمل به ترور و انفجار متوسل میشدند.
شاه برای مقابله با این تهدیدات دستگاه اطلاعاتی ساواک را با کمک آمریکا و اسرائیل بنیان گذاشت. هرچند ساواک به دلیل استفاده از خشونت و شکنجه مورد انتقاد قرار گرفت، اما از دید حکومت وقت، این اقدامات بخشی از جنگی بزرگتر برای حفظ موجودیت کشور بود. غرب نیز شاه را متحدی استراتژیک در برابر کمونیسم و تروریسم میدانست، بهویژه در دوران جنگ سرد. از همین رو، او یکی از نخستین رهبران منطقه بود که پرچم مبارزه با تروریسم را برافراشت.
گزارش صواب و هشدار درباره اخوانالمسلمین
امروز و پس از گذشت دههها از سقوط نظام شاه، همچنان موضوع مبارزه با تروریسم در صدر مسائل جهانی قرار دارد، هرچند چهرهها و ابزارها تغییر کردهاند. در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵، روزنامهنگار اسرائیلی «ایتان فیشبرگر» در پلتفرم X جزئیات گزارشی تازه از مرکز صواب – ابتکار مشترک امارات و آمریکا – را درباره اخوانالمسلمین منتشر کرد.
این گزارش نشان میدهد که اخوان آشکارا مفهوم هویت ملی را رد میکند و بر ایده خلافت جهانی پافشاری دارد. همچنین به توانایی این گروه در استفاده از گفتمان دوگانه اشاره میکند؛ گفتمانی که بر اساس نوع مخاطب تغییر میکند و همین امر امکان نفوذ نرم آنها را افزایش داده است. هرچند در خاورمیانه ضعیف شدهاند، اما در دموکراسیهای غربی از طریق سازمانهای غیردولتی و لابیهای سیاسی جای پای محکمی پیدا کردهاند؛ تهدیدی که ارزشهای لیبرال را از درون نشانه میگیرد.
این تصویر نشان میدهد که تروریسم دیگر صرفاً به اسلحه و بمب محدود نمیشود، بلکه در سطح فکری و سازمانی تکامل یافته است. پرسش تند فیشبرگر این بود: «وقتی ایالات متحده از این واقعیتها آگاه است، چرا هنوز اخوانالمسلمین را در فهرست گروههای تروریستی قرار نداده است؟»
مطالعه بيشتر : آیا نقره پس از پیشبینیهای «پدر پولدار» هوشمندانهترین سرمایهگذاری میشود؟
امارات در خط مقدم و دعوت به تغییر
همانگونه که شاه ایران خود را سدی در برابر گروههای مسلح معرفی میکرد، امروز امارات متحده عربی در خط مقدم مبارزه با تروریسم قرار گرفته است. مرکز صواب با ارائه پژوهشها و گزارشهای تحلیلی، نقش امارات را در افشای تهدیدات گروههای افراطی برجسته کرده و به جهان هشدار میدهد که نادیده گرفتن این خطرات میتواند بهای سنگینی به همراه داشته باشد.
پیام گزارش روشن است: اخوان دین را پوششی برای اهداف سیاسی قرار داده، میکوشد در نهادهای دولتی و مدنی نفوذ کند و جوانان را با شعارهای فریبنده جذب نماید. همین ویژگیها آن را به خطری جدی برای امنیت اجتماعی و سیاسی تبدیل کرده است. عدم طبقهبندی این گروه بهعنوان سازمانی تروریستی، تنها به گسترش بیشتر فعالیتهای آن منجر میشود و مسیر افراطگرایی را در جوامع غربی هموار میسازد.
امارات امروز از جامعه بینالمللی میخواهد سیاستهای خود را در قبال اخوان بازنگری کند؛ همانگونه که شاه ایران سالها پیش نسبت به تهدید گروههای افراطی هشدار داده بود. پیامدها آشکار است: بدون مواجهه شفاف و قاطع با تروریسم هرچند شکل و شعارش تغییر کند صلح و ثبات واقعی دستیافتنی نخواهد بود