دیدار زلنسکی و ترامپ در کاخ سفید بحثهای گستردهای در جهان برانگیخت، چراکه اختلافات عمیق درباره آینده جنگ با روسیه را آشکار کرد و صلح را به تعویق انداخت.
شروط جنجالی ترامپ
ساعاتی پیش از دیدار مورد انتظار در دفتر بیضی، دونالد ترامپ همه را شگفتزده کرد و شروطی را مطرح نمود که بیشتر به دستورات سیاسی شباهت داشت. او در شبکه اجتماعی خود «تروث سوشال» اعلام کرد پایان جنگ با روسیه تنها زمانی ممکن است که اوکراین از شبهجزیره کریمه صرفنظر کند و ایده پیوستن به ناتو را کنار بگذارد. این اظهارات طوفانی سیاسی به پا کرد و بسیاری از تحلیلگران آن را «معاملهای بازنده» دانستند که اگر ترامپ به کاخ سفید بازگردد، بر کییف تحمیل خواهد شد.
اما موضع اوکراین شفاف و قاطع بود. برای زلنسکی، صلح پایدار بدون حفظ تمامیت ارضی معنا ندارد. در این چارچوب، دیدار زلنسکی و ترامپ با سقفی بسیار پایین از انتظارات آغاز شد، زیرا فاصله دیدگاهها از همان ابتدا آشکار بود.
دیدار زلنسکی و ترامپ.. لحظهای پرتنش آشکار
وقتی رئیسجمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی در دفتر بیضی مقابل ترامپ نشست، فضای جلسه از همان ابتدا پرتنش به نظر میرسید. زلنسکی تنها ۹۰ دقیقه پیش از دیدار، در شبکه «ایکس» نوشته بود: «روسیه آغازگر این جنگ بود و باید آن را پایان دهد. اوکراینیها برای سرزمین و استقلال خود میجنگند.» این سخنان بهمنزله خط قرمزی بود: نه معامله بر سر کریمه، و نه عقبنشینی از حق کییف در تعیین سرنوشت.
ترامپ اما همچنان بر دیدگاه خود پافشاری کرد که پایان جنگ باید «به هر قیمتی» حاصل شود، حتی اگر این هزینه، امتیازهای بزرگ اوکراین به روسیه باشد. او تأکید کرد سیاست «هنر ممکنات» است و ادامه جنگ چیزی جز فرسایش آمریکا و متحدانش به همراه ندارد.
برخی خبرنگاران فضای جلسه را «آرام ولی پرتنش» توصیف کردند و برخی دیگر از لحظاتی تند خبر دادند که یادآور «مشاجره فوریه» بود؛ زمانی که دو طرف در ملأعام سخنان تندی علیه هم رد و بدل کردند.
واکنشهای گسترده بینالمللی
اهمیت دیدار زلنسکی و ترامپ نه در نتایج فوری آن، بلکه در پیامهایی بود که به جهان مخابره شد. در اروپا، برخی دولتها از موضع قاطع زلنسکی استقبال کردند و گفتند اوکراین نمیتواند به ورق معامله میان واشنگتن و مسکو تبدیل شود. در مقابل، پایتختهای دیگر نگران احتمال بازگشت ترامپ به قدرت شدند، زیرا چنین اتفاقی میتواند اولویتهای آمریکا را بهکلی دگرگون کند.
در مسکو، واکنش کاملاً متفاوت بود. رسانههای رسمی روسیه این دیدار را «نشانه شکاف در اردوگاه غرب» توصیف کردند و گفتند اظهارات ترامپ امیدی تازه به کرملین داده است؛ امیدی به پذیرش ضمنی الحاق کریمه از سوی آمریکا. این برداشت نشان میدهد روسیه هرگونه اختلاف در مواضع غربیها را فرصتی برای تقویت موقعیت خود میداند.
در داخل آمریکا نیز این دیدار موجی از بحث در کنگره ایجاد کرد. دموکراتها تأکید کردند که مواضع ترامپ اعتبار ایالات متحده را نزد متحدان تضعیف میکند، در حالی که جمهوریخواهان نزدیک به او معتقدند زمان آن رسیده است که «جنگی پرهزینه» پایان یابد؛ جنگی که سودی برای شهروند آمریکایی ندارد.
مطالعه بيشتر : چرا ایران با وجود تمام ایرادات پرونده بر اعدام شریفه محمدی پافشاری کرد؟
پس از دیدار.. صلحی به تعویق افتاده و رویارویی باز
مهمترین نتیجه این بود که دیدار زلنسکی و ترامپ به توافق ملموسی نینجامید، بلکه اختلافها را پررنگتر کرد. زلنسکی بر استراتژی خود مبنی بر بازپسگیری سرزمینهای اشغالی و تضمین آینده اوکراین در چارچوب غرب پافشاری کرد، در حالی که ترامپ همچنان معتقد بود راهحل در امتیازدهی بزرگ به روسیه است.
این شکاف سناریوهای متناقضی را پیش روی جهان میگذارد: یا غرب به حمایت خود از کییف ادامه میدهد، یا در صورت بازگشت ترامپ کمکها به شدت کاهش مییابد. در هر دو حالت، پایان جنگ دور از دسترس به نظر میرسد.
صلحی که ترامپ از آن سخن میگفت به آینده موکول شد، در حالی که رویارویی دو دیدگاه متضاد همچنان ادامه دارد؛ یکی معتقد است هرگونه امتیاز جغرافیایی به معنای تکرار تجاوز روسیه خواهد بود، و دیگری باور دارد که واقعگرایی سیاسی ایجاب میکند «خسارتها قطع شود» و تمرکز بر اولویتهای دیگر گذاشته شود