شورای امنیت با قطعنامهای برای توقف مکانیسم ماشه علیه ایران مخالفت کرد؛ تصمیمی که بازگشت تحریمهای سازمان ملل را رقم زد و بحران هستهای را تشدید نمود.
شکاف در شورای امنیت بر سر پرونده ایران
در نشست جنجالی روز جمعه ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵، شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامهای که هدف آن جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران بود رأی منفی داد. نتیجه رأیگیری روشن بود: تنها چهار کشور از قطعنامه حمایت کردند، در حالی که ۹ کشور مخالف بودند و دو کشور رأی ممتنع دادند.
این نتیجه چندان غافلگیرکننده نبود، اما نشان داد که پرونده هستهای ایران همچنان با پیچیدگیهای فراوانی روبهروست. برخی قدرتها راهی جز بازگرداندن تحریمها نمیبینند، در حالی که دیگران معتقدند تشدید فشار فقط تنشها را افزایش خواهد داد.
حرکت اروپا با حمایت آمریکا
چند هفته پیش، فرانسه، آلمان و بریتانیا اعلام کردند که مکانیسم ماشه علیه ایران را فعال کردهاند و تهران را به نقض تعهدات برجام متهم نمودند. این اقدام اروپایی پس از گزارشهای متعدد درباره افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران صورت گرفت؛ موضوعی که پایتختهای غربی آن را تهدیدی مستقیم علیه امنیت بینالمللی توصیف کردند.
ایالات متحده از این اقدام استقبال کرد و تأکید داشت که بازگرداندن تحریمها از طریق مکانیسم ماشه علیه ایران تنها راه مهار تهران است. واشنگتن معتقد است ایران زبان دیگری جز تحریم و بازدارندگی نمیفهمد، بهویژه پس از شکست مذاکرات اخیر.
اما روسیه و چین با این روند مخالفت کردند و هشدار دادند که تحریمها تنها ایران را منزویتر خواهد کرد و به جای عقبنشینی، آن را به مواضعی سختتر سوق خواهد داد.
تهران در برابر مکانیسم ماشه علیه ایران
واکنش تهران سریع و تند بود. وزارت امور خارجه رأی اخیر شورای امنیت را محکوم کرد و فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران را اقدامی خصمانه دانست که ثبات منطقه را تهدید میکند. مقامات ایرانی هشدار دادند که بازگشت تحریمهای سازمان ملل واکنش متقابل ایران را در پی خواهد داشت، هرچند جزئیاتی از آن ارائه نکردند.
ایران بار دیگر تأکید کرد که برنامه هستهایاش کاملاً صلحآمیز است و غرب را متهم کرد که از شورای امنیت به عنوان ابزار فشار سیاسی استفاده میکند. با این حال، واقعیت نشان میدهد که تهران بیش از پیش در انزوا قرار گرفته، چرا که اروپا عملاً به موضع آمریکا پیوسته و ایران را در برابر قدرتهای بزرگ قرار داده است.
مطالعه بيشتر : تحریمها علیه ایران.. رأیگیری امروز سرنوشت تهران را تعیین میکند!
خاورمیانه در میانه طوفان
پیامدهای این تصمیم تنها محدود به ایران نیست، بلکه کل خاورمیانه را در بر میگیرد. کشورهای خلیج فارس نگرانی خود را ابراز کردهاند که تشدید تنش میتواند امنیت منطقه را به خطر بیندازد. تحریمهای ناشی از مکانیسم ماشه علیه ایران ممکن است تهران را به استفاده از نفوذش در عراق، لبنان، یمن و سوریه سوق دهد تا خسارتهای اقتصادی خود را جبران کند.
کارشناسان بر این باورند که جامعه جهانی امروز در یک دوراهی قرار گرفته است: یا باید فشار حداکثری بر ایران ادامه یابد تا امتیاز بدهد، یا باید به مسیر دیپلماتیک جدیدی بازگشت که نیازمند اعتمادسازی از نوست. تا این لحظه، به نظر میرسد گزینه تشدید فشار محتملتر است و همین مسئله آینده منطقه را مبهمتر میسازد