در تحولی قابل توجه در فضای سیاسی ایران، کاریکاتور پزشکیان، بحث آزادی بیان را شعله‌ور کرد. پس از آنکه هادی حیدری، کاریکاتوریست شناخته‌شده ایرانی، تصویری طنزآمیز از رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان منتشر کرد، واکنش‌های گسترده‌ای در سطح سیاسی و مردمی شکل گرفت.
پزشکیان شکایت نمی‌کند… آیا قواعد بازی در حال تغییر است؟
علی احمدنیا، رئیس اطلاع‌رسانی دولت، در شبکه اجتماعی «ایکس» اعلام کرد: «رئیس‌جمهور پزشکیان شکایتی از طراح کاریکاتور ندارد». این در حالی بود که دادستانی کشور علیه هادی حیدری به اتهام “اهانت به مقامات رسمی” اعلام جرم کرده بود. گرچه در سیستم قضایی ایران، اعلام جرم نیازی به شکایت رسمی ندارد، اما موضع رئیس‌جمهور پرسش‌هایی را درباره استقلال قوه قضائیه و میزان تطابق شعارهای دولت با عملکرد نهادهای رسمی مطرح کرده است. آیا این اقدام نشانه تغییر نگاه به هنر است یا صرفاً ژستی سیاسی برای بهبود چهره دولت جدید؟
کاریکاتور پزشکیان، بحث آزادی بیان را در داخل ایران داغ کرد
پس از انتشار اظهارات رئیس‌جمهور، موجی از واکنش‌ها در رسانه‌ها و فضای فرهنگی ایران به راه افتاد. برخی روزنامه‌نگاران این موضع را «نفس تازه‌ای برای آزادی» خواندند، در حالی که دیگران هشدار دادند این موضع‌گیری ممکن است جنبه نمایشی داشته باشد، چرا که دستگاه قضایی همچنان به پیگیری پرونده ادامه می‌دهد. بخشی از افکار عمومی این رویکرد را فرصتی برای تغییر می‌دانند، در حالی که محافظه‌کاران نسبت به عادی‌سازی طنز نسبت به مقامات هشدار داده‌اند. بسیاری از نمایندگان مجلس نیز در برابر این جنجال سکوت کرده‌اند و ترجیح داده‌اند از قوه قضائیه دفاع کنند.
مطالعه بيشتر : شاه ارتش و ملت را از مونیخ گرامی داشت؛ لحظه‌ای از ادای احترام در قلب اروپا
واکنش‌های بین‌المللی؛ تمجید محتاطانه و انتقادهای ماندگار
واکنش‌ها در سطح بین‌المللی نیز متفاوت بود. برخی رسانه‌ها نظیر «گاردین» بریتانیا موضع رئیس‌جمهور را «نشانه‌ای از نگرش اصلاح‌طلبانه» توصیف کردند. با این حال، نهادهای بین‌المللی از ادامه پیگرد قضایی انتقاد کردند. «خبرنگاران بدون مرز» این پرونده را «آزمونی واقعی برای میزان صداقت وعده‌های دولت» دانست، و «عفو بین‌الملل» خواستار لغو قوانین مبهمی شد که ابزار سرکوب آزادی هنری هستند. اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیه‌ای مختصر، ایران را به رعایت تعهدات بین‌المللی در زمینه حقوق مدنی و سیاسی فراخواند.
