تهدیدهای اخیر تهران علیه اسرائیل و آمریکا، بار دیگر بحث درباره توان موشکی جمهوری اسلامی را داغ کرده است. آیا ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را دارد؟ آمار و تحلیل‌ها نشان می‌دهد تهران دارای بیش از ۳۰۰۰ موشک بالستیک کوتاه تا میان‌برد است، با بردهایی از ۵۰۰ کیلومتر تا ۲۵۰۰ کیلومتر . این موشک‌ها، بخشی از استراتژی بازدارندگی رژیم هستند اما آیا توان واقعی به همان اندازه تبلیغ می‌شود؟ در ادامه با بررسی انواع موشک‌ها، واکنش جامعه بین‌المللی و تحلیل ضعف‌های ساختاری، تصویری واقعی از این زرادخانه ارائه می‌دهیم.
تنوع فاجعه‌بار؛ آیا ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را دارد؟
طبق گزارش‌های معتبر از جمله وزارت دفاع آمریکا و ارتش آمریکا، ایران با بیش از ۳۰۰۰ موشک بالستیک، بزرگترین زرادخانه منطقه‌ای را در اختیار دارد . این موشک‌ها شامل انواعی هستند مانند سری شاهین‌ها (Shahab‑3)، قدر، عماد، سجیل، خرمشهر و فاتح که بردهای ١٠٠٠ تا ٢٠٠٠ کیلومتر دارند. همچنین موشک‌های کوتاه‌بردی همانند فتح ۱۱۰ و ذوالفقار، چند صد کیلومتر برد دارند .
نمونه‌ای از تعلیق تکنولوژیکی آن‌ها، رونمایی از موشک هایپرسونیک «فاتح‑۱» در ۲۰۲۳ بود . این تنوع، به ظاهر ارزشی بی‌نظیر می‌دهد اما انتقاد کارشناسان در داخل و خارج از کشور بر نبود دقت و ضعف در انهدام به‌موقع تأکید دارد.
ضعف ساختاری؛ مختل شدن در مقام آزمون
با وجود زرادخانه عظیم، ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را دارد؟ اما آیا آن را در میدان نشان داده است؟ حملات اخیر به اسرائیل در ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ با موشک‌های عماد و فاتح انجام شد اما اکثر آن‌ها توسط سامانه‌های سامانه دفاع موشکی مانند گنبد آهنین رهگیری شدند . کارشناسان بین‌المللی معتقدند دقت موشک‌های ایرانی زمانی که مقابل سیستم‌های پیچیده اعتراض می‌شوند، به‌شدت پایین می‌آید.
از سوی دیگر، گزارش‌ها نشان می‌دهد که پنتاگون در برخی موارد سامانه‌های کنترل و پدافند ایران اهداف موشکی را قبل از پرتاب شناسایی کرده‌اند . این نکته نشان می‌دهد که مشکلاتی بنیادین در مدیریت پدافند و هماهنگی بین بخش‌های نظامی ایران وجود دارد که حتی در صورت داشتن حجم بالا، کارایی واقعی را محدود می‌کند.
نگرانی جهانی و انتقاد از جمهوری اسلامی
افزون بر آن، سؤال ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را دارد؟ در محافل دیپلماتیک به نگرانی بزرگی تبدیل شده است. اتحادیه اروپا و ایالات متحده بارها این زرادخانه را تهدیدی جدی خوانده‌اند و از ایران خواسته‌اند با محدودسازی برنامه موشکی خود، زمینه گفت‌وگو را فراهم کند .
از منظر متحدان آمریکا، مانند عربستان و امارات، این موشک‌ها مصداق جاه‌طلبی نظامی تهدیدکننده امنیت منطقه هستند. در سطح حرفه‌ای، آنچه باقی مانده، نه پیام بازدارنده بلکه بی‌ثباتی است؛ چراکه هرچه زرادخانه بزرگ‌تر شود بدون کنترل، احتمال حملات ناخواسته و تصادفی نیز افزایش می‌یابد.
مطالعه بيشتر : كدام کشورهایی که از ایران در جنگ با اسرائیل حمایت می‌کنند؟
جمع‌بندی
در پایان، باید گفت پرسش «آیا ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را دارد؟» پاسخ روشنی دارد: بله، از نظر حجم و تنوع. اما وقتی به کارایی، دقت، هماهنگی ساختاری و واکنش بین‌المللی بنگریم، خواهیم دید این هیاهوی موشکی بیش از آنکه قدرت واقعی باشد، نمایشی از خلأهای امنیتی و ضعف حکومتی است.
جمهوری اسلامی که سرمایه‌های کلان ملت را صرف انباشت سلاح می‌کند، در نهایت نه‌تنها امنیت پایدار نساخته، بلکه به یکی از عوامل بحران‌زا در منطقه بدل شده است. اکنون باید دید آیا این توان موشکی عامل بازدارنده‌ای واقعی است یا فقط ابزاری برای پژواک تبلیغاتی و پوشش بر ناکارآمدی داخلی.
