در حالی که آمریکا و اسرائیل در حملات اخیر بخش‌هایی از تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دادند، پرسش کلیدی که اکنون مطرح شده این است: آیا برنامه هسته‌ای ایران واقعاً حذف شده است؟ رسانه‌های غربی از جمله نیویورک‌تایمز، بلومبرگ و NDTV گزارش می‌دهند که ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰٪ ناپدید شده و محل فعلی آن نامعلوم مانده است. این سوال اضطراری، واشنگتن و تل‌آویب را در برابر یک معمای استراتژیک قرار داده که می‌تواند تأثیر عمیقی بر آینده مذاکره در موضوع هسته‌ای بگذارد.
حملات چگونه بود و تأسیسات تا چه حد آسیب دیده‌اند؟
در جریان حملات مشترک ایالات متحده و اسرائیل، اهداف مهمی مانند فردو، نطنز و اصفهان با موشک‌های سنگرشکن هدف قرار گرفتند. تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که پیش از حملات، ده‌ها کامیون در اطراف سایت فردو حرکت داشتند—نشانه‌ای از احتمال انتقال مواد حساس.
با این وجود، همچنان ردی از اورانیوم غنی‌شده دیده نشده. طبق گفته معاون رئیس‌جمهور آمریکا، JD Vance، احتمال دارد این مواد زیر آوار دفن شده یا مخفیانه منتقل شده باشند. این بدان معناست که لزوماً با حمله، تهدید هسته‌ای ایران حذف نشده و امکان بازگشایی سریع چرخه پنهانی غنی‌سازی وجود دارد.
کلیدواژه بحران: آیا برنامه هسته‌ای ایران واقعاً حذف شده است؟
سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) اعلام کرده که آخرین بازدیدش چند روز پیش از بمباران بوده و تاکنون دسترسی جدیدی نداشته است؛ نشانه‌ای از فقدان شفافیت در پسِ پرده این عملیات. بلومبرگ نیز گزارش داده که محل اورانیوم ۴۰۰ کیلو هنوز نامعلوم است. ممکن است ایران این مواد را به مکان‌های زیرزمینی جدید منتقل کرده باشد یا تصمیم گرفته باشد آنها را به طرف‌های دیگر منتقل کند—شاید به روسیه یا چین.
این رخداد و معما منجر به مطرح‌شدن پرسش بزرگ بعدی شده: آیا برنامه هسته‌ای ایران واقعاً حذف شده است؟ این عبارت نه‌تنها کلیدواژه بحث رسانه‌هاست، بلکه محور نگرانی سازمان‌های امنیتی نیز شده است.
مطالعه بيشتر : پوتین نگران جنگ جهانی سوم است؟ اعلام هشدار در فروم اقتصادی سنت‌پترزبورگ
پیامدهای ژئوپلیتیکی، امنیتی و راه پیش رو
نخست‌وزیر اسرائیل اذعان کرده “برنامه هسته‌ای ایران نابود نشده، فقط بشدت آسیب دیده است”. کارشناسان کنترل تسلیحات در یورونیوز می‌گویند روش‌های نظامی تنها می‌تواند برنامه را به تأخیر بیاندازد نه حذف آن، زیرا دانش هسته‌ای غیرقابل نابودی است.
از نگاه آمریکا و اسرائیل، هدف اصلی آن بود که ایران به سرعت به سطح غنی‌سازی منتهی شود و اساساً پروژه غنی‌سازی تحت نظارت رژیم زیر سؤال برود. اما حالا با مفقود شدن اورانیوم غنی‌شده ۴۰۰ کیلو، این پروژه وارد مراحل خطرناک‌تر و تاریک‌تری شده است—یا به زیرزمین منتقل شده و یا در مسیر غیرقابل رصد دیگری قرار گرفته است.
جمع‌بندی
اینک با گذشت چند روز از بمباران تأسیسات هسته‌ای، حقیقت آن است که:
• حجم گسترده‌ای از اورانیوم غنی‌شده ناپدید شده و محلش معلوم نیست؛
• آثار و تأثیر واقعی این حملات هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است؛
• پاسخ به این سوال هنوز مبهم است: آیا برنامه هسته‌ای ایران واقعاً حذف شده است؟
این سوال، هم محرکی برای استمرار تنش و هم نقطه شروع یک مذاکرات تازه و پیچیده خواهد بود. اکنون دنیا نظاره‌گر این معماست که آینده هسته‌ای ایران را بازتعریف می‌کند.
