در صحنهای که اعتراضات دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ را به یاد میآورد، بار دیگر انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت و به تیتر رسانهها تبدیل شد. هزاران نفر از مردم در استانهای مختلف به خیابانها آمدند تا علیه گرانی، سقوط ارزش ریال و فقر گسترده اعتراض کنند. این موج اعتراضی که از مناطق محرومی چون مشهد، خوزستان و کهگیلویه آغاز شد، به سرعت به تهران و دیگر شهرها رسید، در حالی که رسانههای داخلی سکوت پیشه کردند و حکومت از هرگونه اعتراف رسمی خودداری نمود.
نکته قابلتوجه آن است که انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت نه از دل خواستههای سیاسی یا جناحی، بلکه از دل شکمهای گرسنه و سفرههای خالی. مردمی که دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند، اکنون فریاد اعتراض را به خیابان آوردهاند.
دلایل انفجار: چرا انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت؟
انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت در پی بحران اقتصادی گستردهای که سالها است کشور را درگیر کرده. تورم بیسابقه، بیکاری فراگیر، کاهش قدرت خرید و نبود خدمات عمومی با کیفیت، همگی دلایلی هستند که زندگی روزمره مردم را به جهنم تبدیل کردهاند. در چنین شرایطی، حتی تأمین نان شب نیز به امری دشوار تبدیل شده است.
فساد نهادینهشده در ساختار حکومتی، بهویژه در نهادهایی چون سپاه پاسداران و بانکهای حکومتی، بیش از پیش شکاف طبقاتی را عمیقتر کرده. در حالی که مقامات در آسایش و رفاه زندگی میکنند، از مردم خواسته میشود “صبر و تحمل” پیشه کنند. و بدینترتیب، انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت چون دیگر چیزی برای صبر باقی نمانده است.
واکنش حکومت: سرکوب بدون اعتراف به بازگشت انقلاب گرسنگان
نظام جمهوری اسلامی بار دیگر همان نسخه قدیمی خود را اجرا کرد: سرکوب. نیروهای بسیج و سپاه در خیابانها مستقر شدند، اینترنت در برخی مناطق قطع شد و بازداشتهای گستردهای صورت گرفت. با این حال، هیچ مقام رسمی تاکنون وجود اعتراضات را نپذیرفته و سیاست انکار ادامه دارد.
فیلمهای منتشرشده از دل اعتراضات و شعارهایی چون “نان میخواهیم، نه موشک”، گواه آن است که این بار نیز انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت با صدایی بلندتر و خشمگینتر. مردمی که دیگر به وعدهها باور ندارند، اکنون پاسخ خود را در خیابانها جستوجو میکنند.
دلایل تکراری، اما نظامی که هرگز تغییر نمیکند
از سال ۱۳۸۸ تاکنون، اعتراضات مردمی به شکلهای مختلف بازگشتهاند. اعتراضات بنزینی، خیزش دختران خیابان انقلاب، قیام آبان ۹۸، اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، و حالا نیز انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت. اما آنچه تغییر نکرده، ساختار حکومتی است که همچنان خود را از پاسخگویی معاف میداند.
هر موج اعتراضی که سرکوب میشود، پس از مدتی با شدتی بیشتر بازمیگردد. هر وعدهای که داده میشود، به سرعت رنگ میبازد. حکومت نه میشنود، نه اصلاح میکند، نه عقبنشینی دارد. و اینچنین است که انقلاب گرسنگان به خیابانهای ایران بازگشت، نه بهعنوان یک حادثه، بلکه بهعنوان واقعیتی مکرر در جمهوری اسلامی.