بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی به ایران پس از حملات اسرائیل و آمریکا، فصل تازه‌ای از جدل درباره برنامه هسته‌ای و آینده تحریم‌ها را گشوده است.
بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی به ایران
برای نخستین بار از زمان حملات اسرائیل با حمایت آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران در ژوئن، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که تیمی از بازرسان به ایران بازگشته تا مأموریت‌های خود را از سر بگیرد. این تحول پس از تعلیق همکاری تهران با آژانس در اعتراض به آن‌چه «جانبداری» و عدم محکومیت حمله بی‌سابقه می‌دانست، رخ داده است.
گروسی در مصاحبه با شبکه «فاکس نیوز» تأکید کرد که آژانس در حال بررسی ترتیبات عملی جدیدی است که امکان ادامه نظارت در سایت‌های هسته‌ای ایران را فراهم کند، به‌ویژه که برخی تأسیسات به طور کامل تخریب شده و برخی دیگر همچنان فعال هستند.
مذاکرات اروپایی و فشار مکانیزم ماشه
همزمان با این بازگشت، ایران مذاکرات حساسی را با سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) در ژنو آغاز کرده است. هدف اعلام‌شده ایران، جلوگیری از فعال شدن «مکانیزم ماشه» است که می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی را دوباره اعمال کند.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، تأکید کرد که «زمان آن رسیده» کشورهای اروپایی مسیر درست را انتخاب کرده و به دیپلماسی زمان بیشتری بدهند. با این حال، اروپایی‌ها تهدید کرده‌اند که در صورت عدم ارائه امتیازات ملموس از سوی تهران، تا پایان ماه جاری تحریم‌ها را دوباره اعمال خواهند کرد.
مطالعه بيشتر : درخواست توبه تتلو در برابر دستگاه قضایی ایران جنجال آفرید
ابعاد بین‌المللی: میان تنش و نظارت
بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی به ایران لزوماً به معنای کاهش بحران نیست. اسرائیل همچنان بر واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی فشار می‌آورد و تأکید دارد که حمله به تأسیساتی مانند «فردو» برای کند کردن پروژه هسته‌ای ایران ضروری بوده است. در مقابل، تهران این حملات را «تجاوزی دوگانه» می‌داند که با هدف تضعیف حق حاکمیتی‌اش صورت گرفته است.
دیپلمات‌های غربی معتقدند ازسرگیری نظارت گامی مثبت است اما کافی نیست و موضوع تحریم‌ها همچنان ابزار اصلی فشار در دست اروپا و آمریکا خواهد بود. به این ترتیب، پرونده هسته‌ای ایران بار دیگر در نقطه عطفی قرار گرفته است: میان نظارت شکننده سازمان ملل و تشدید سیاسی که می‌تواند بحران را به نقطه آغاز بازگرداند.
