رشد اقتصادی در ایران در پاییز امسال به ۱/۶ درصد رسید که کمترین میزان از زمستان ۱۳۹۹ تا کنون بوده است. این سقوط در رشد اقتصاد کشور، زنگ خطر جدی برای آینده اقتصادی ایران به شمار می‌آید. کارشناسان بر این باورند که بحران‌های متعدد نظیر کمبود انرژی، تحریم‌ها، و کاهش صادرات نفت، از اصلی‌ترین عوامل کاهش رشد اقتصاد هستند.
سناریوهای بحران رشد اقتصادی
بر اساس نظرات کارشناسان، در برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، رشد اقتصادی هشت درصدی هدف‌گذاری شده است، اما با توجه به وضعیت کنونی، تحقق این هدف بسیار غیرواقعی به نظر می‌رسد. سناریوهای مختلفی برای اقتصاد ایران در سال آینده مطرح شده است. در سناریوی خوش‌بینانه، اگر شرایط به نفع جمهوری اسلامی پیش برود، رشد اقتصاد به حدود ۳/۵ تا ۴ درصد خواهد رسید. اما این سناریو نیز با چالش‌های جدی مانند جذب سرمایه‌گذاری خارجی و کمبود انرژی روبرو است.در سناریوی واقع‌بینانه، کارشناسان رشد اقتصاد را بین ۱/۵ تا ۲/۵ درصد پیش‌بینی می‌کنند که نشان‌دهنده رکود بیشتری است. همچنین در سناریوی بدبینانه، تولید نفت به زیر ۳ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد و تورم به بالای ۴۰ درصد خواهد رسید.
چالش‌های پایدار و آینده نامعلوم
رشد اقتصادی در ایران به شدت تحت تأثیر چالش‌های پایدار قرار دارد. با ادامه تحریم‌ها و بحران‌های داخلی، به نظر می‌رسد که امکان دستیابی به رشد پایدار و مثبت بسیار محدود است. کارشناسان بر این باورند که عدم توجه به بهبود زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی نظیر انرژی و صنعت، می‌تواند به تداوم رکود و کاهش رشد اقتصادی منجر شود. در واقع، با وجود تلاش‌ها برای بهبود وضعیت، شرایط موجود به گونه‌ای است که هرگونه رشد اقتصاد، تنها به صورت موقتی و شکننده خواهد بود. این وضعیت نه تنها بر روی زندگی روزمره مردم تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه آینده‌ای نامعلوم و ناپایدار را برای کشور رقم می‌زند.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی
این بحران اقتصادی نه تنها بر روی رشد اقتصادی تأثیر می‌گذارد، بلکه تبعات اجتماعی جدی نیز به همراه خواهد داشت. افزایش فقر و نابرابری اجتماعی، کاهش سرمایه‌گذاری و هدررفت سرمایه‌های انسانی از جمله پیامدهای این وضعیت هستند. حسن درگاهی، استاد اقتصاد سیاسی، در یادداشتی به اثرات منفی این بحران بر روی جامعه و اقتصاد اشاره کرده و از بی‌ثباتی و ناتوانی دولت در کنترل اقتصاد سخن گفته است. این شرایط نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران در مسیر رسیدن به مرحله فروپاشی قرار دارد و تنها راه نجات آن، مذاکره برای رفع تحریم‌ها است.
