با شدت‌گرفتن جنگ جاری بین ایران و اسرائیل و افزایش تنش‌های منطقه‌ای، نگاه‌ها بار دیگر به یکی از حساس‌ترین نقاط ژئوپلیتیک جهان معطوف شده است: تنگه هرمز. منطقه‌ای که سال‌هاست در میانه تهدید، نفت، ناوبری و سیاست ایستاده است. اکنون با افزایش حملات متقابل و تهدیدهای ایران مبنی بر بستن تنگه یا هدف قرار دادن کشتی‌های خارجی، نگرانی‌ها در سطح جهانی درباره اختلال در تجارت انرژی و آغاز بی‌ثباتی جدیدی در جهان افزایش یافته است. تحلیل‌گران معتقدند ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟ را باید در قدرت راهبردی تنگه هرمز جست‌وجو کرد.
تنگه هرمز؛ نقطه‌ٔ کلیدی در نقشه جنگ ایران و اسرائیل
از آغاز دور جدید درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵، تهدیدات تهران علیه منافع دریایی غرب و عبور کشتی‌های نظامی آمریکا و بریتانیا از تنگه هرمز شدت یافته است. رسانه‌هایی مانند رویترز و بلومبرگ گزارش داده‌اند که ایران با استقرار قایق‌های تندرو سپاه پاسداران، ارسال پهپادهای شناسایی و تهدید به مین‌گذاری در گذرگاه‌های نفت‌کش‌ها، تنگه را به منطقه‌ای کاملاً امنیتی و جنگی تبدیل کرده است.
در این میان، منابع اطلاعاتی اسرائیل و گزارش‌های نهادهایی همچون موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک هشدار داده‌اند که تداوم این وضعیت ممکن است بازار جهانی انرژی را فلج کند؛ زیرا بیش از ۲۰٪ صادرات نفت جهان از این گذرگاه حیاتی عبور می‌کند. همین واقعیت بار دیگر این سؤال را مطرح کرده که: ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟
ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟
تحلیل‌گران سازمان ملل و مقامات ناتو بارها هشدار داده‌اند که جمهوری اسلامی ایران از ابزارهای خود در حوزه انرژی و جغرافیای استراتژیک برای فشار بر غرب استفاده می‌کند. گزارش اخیر اندیشکده رند (RAND) نشان می‌دهد که تهران در شرایط بحرانی، تنگه هرمز را به عنوان یک ابزار تاکتیکی برای معامله‌گری در موضوعاتی مانند تحریم‌ها، برنامه هسته‌ای و پاسخ به حملات اسرائیل تلقی می‌کند.
در گزارش این نهاد آمده: «ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟ را باید در سیاست رسمی تهران جست‌وجو کرد که با ترکیب قدرت نظامی، روایت‌سازی رسانه‌ای، و تهدید به استفاده از ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی، سعی دارد موازنه قدرت را به‌نفع خود تغییر دهد.»
واکنش جهانی به تهدیدات ایران در تنگه هرمز
ایالات متحده در بیانیه پنتاگون اعلام کرد که هرگونه اقدام ایران در جهت مسدودسازی تنگه هرمز را «خط قرمز راهبردی» تلقی کرده و نیروهای ناوگان پنجم آمریکا آماده پاسخ سریع خواهند بود. بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز در بیانیه مشترکی از ایران خواستند از تشدید درگیری‌ها خودداری کند.
در همین حال، کشورهای خلیج فارس به‌ویژه امارات و عربستان تدابیر امنیتی خود در خلیج فارس را افزایش داده‌اند و برخی مسیرهای نفتی خود را به‌سمت بندرهای دریای سرخ یا زمینی تغییر داده‌اند.
منابع خبری نظیر الجزیره، یورونیوز، و آسوشیتدپرس نیز گزارش داده‌اند که بیم سرمایه‌گذاران از تشدید بحران باعث نوسانات شدید در بازار نفت، افزایش قیمت طلا و فرار سرمایه از منطقه شده است. همه این تحولات، نمونه‌ای عملی از این است که ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟
مطالعه بيشتر : آیا حمله آمریکا به ایران آغاز مرحله‌ای تازه در فروپاشی جمهوری اسلامی است؟
تنگه‌ای که می‌تواند آتش جنگ جهانی سوم را شعله‌ور کند
در سایه جنگ میان ایران و اسرائیل، تنگه هرمز بار دیگر به «زمین مین سیاسی و نظامی» برای جهان تبدیل شده است. هرگونه اشتباه محاسباتی در این نقطه، می‌تواند منجر به درگیری‌های فرامنطقه‌ای شود و اقتصاد جهانی را با یک شوک سنگین روبه‌رو کند. ایران، با استفاده از موقعیت ژئواستراتژیک خود، نه‌تنها تهدیدی برای امنیت منطقه بلکه چالشی بزرگ برای صلح جهانی به‌شمار می‌آید. و شاید اکنون بهترین زمان برای بازنگری این پرسش کلیدی باشد: ایران چگونه تهدید به بی‌ثبات کردن جهان می‌کند؟
