در روزگاری که موفقیت با تعداد لایکها و فالوورها سنجیده میشود، این پرسش بیش از هر زمان دیگر مطرح است: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟ دیگر برای دیده شدن، نیازی به استعداد یا محتوای ارزشمند نیست. کافیست یک ویدئوی عجیب، خندهدار یا حتی بیمعنا منتشر کنی، و ناگهان به چهرهای شناختهشده در اینستاگرام یا یوتیوب تبدیل میشوی. در ایران نیز این موج بهسرعت گسترش یافته و بسیاری از افراد عادی با ویدیوهایی بیمحتوا، به سلبریتیهای دیجیتال بدل شدهاند. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این پدیده، دلایل گسترش آن، و واکنش جامعه و دولت میپردازیم.
۱- ویدیوی بیمفهوم، درآمد هزار دلاری: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟
انتشار ویدیوهایی مانند “خوردن ۲۰ عدد فلفل تند” یا “فریاد زدن در آسانسور” دیگر فقط سرگرمی نیست، بلکه به منبع درآمد تبدیل شده است.
در فضای دیجیتال، فرمول موفقیت ساده است: هرچه ویدیوی شما عجیبتر یا مسخرهتر باشد، احتمال دیده شدنتان بیشتر میشود؛ و این یعنی پول
در ایران، نسل تازهای از اینفلوئنسرها ظهور کردهاند که بدون ارائه محتوای مفید، از طریق تبلیغات و فروش محصول در اینستاگرام و تلگرام، درآمد قابلتوجهی کسب میکنند
و باز این پرسش بار دیگر مطرح میشود: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟
پاسخ را باید در بحرانهای اجتماعی، بیکاری، و بیثباتی رسانهای جستجو کرد؛ جایی که هر محتوای شاد یا بیدردسر، بهسرعت به پناهگاهی دیجیتال برای فرار از واقعیت تبدیل میشود.
۲- دولت محکوم میکند، مردم تماشا میکنند
در حالیکه رسانههای رسمی این پدیده را انحراف فرهنگی یا اخلاقی میدانند، میلیونها نفر در ایران همچنان همان ویدیوهای مورد اعتراض را تماشا و دنبال میکنند
جوانانی که از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خسته شدهاند، محتوای بیهدف را راهی برای فراموشی موقت میدانند
پلتفرمهای داخلی مانند “سروش” و “ایتا” به دلیل نبود مخاطب فعال و محتوای جذاب، نتوانستهاند با این موج مقابله کنند، در حالیکه اینستاگرام و یوتیوب همچنان پرمخاطبترین رسانهها در ایران هستند
بار دیگر باید پرسید: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟ و چرا هیچ نظمی در این فضای پرآشوب وجود ندارد؟
۳- آیا ما خود، عامل این ابتذال هستیم؟ مسئولیت با کیست؟
در نهایت، واقعیت این است که اینفلوئنسر تنها زمانی مشهور میشود که مخاطب، او را دنبال کند
مردم با دنبال کردن و لایک کردن این محتواها، آنها را به ارزش تبدیل میکنند، در حالیکه تولیدکنندگان محتوای آموزشی یا فرهنگی در حاشیه قرار گرفتهاند
هیچ حمایت مشخصی از پلتفرمهای مستقل یا خالقان محتوای جدی وجود ندارد، و اولویتهای رسانهای در ایران به سمت نظارت امنیتی و سانسور رفتهاند، نه توسعه
آیا وقت آن نرسیده که صادقانه بپرسیم: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟ و آیا میتوان هنوز فضای مجازی را از این سقوط نجات داد؟
مطالعه بيشتر : فیلمی که وجدان را تکان داد: چگونه «یک تصادف ساده» زلزلهای در جامعه ایران ایجاد کرد؟
جمعبندی
سؤالی که در آغاز مطرح شد، همچنان بیپاسخ است: چگونه “ابتذال دیجیتال” به شهرت و پول در ایران تبدیل شد؟
در میانه بحرانهای اجتماعی و رسانهای، ویدیوهای بیمحتوا به ابزار صعود اجتماعی و درآمد تبدیل شدهاند
جامعه میبیند، دولت سکوت میکند، و پلتفرمها تشویق میکنند؛ در حالیکه چهرههای پوشالی هر روز بیشتر از دیروز، نماینده “موفقیت” در ذهن نسل جدید میشوند
شهرتی بدون معنا، و افتخاری بدون کار