در دنیای غذاهای غیرمعمول، آزمایشهایی در حال ظهور هستند که مرزهای آشنا را جابجا میکنند… برخی از آنها بر اساس «غذای زنده» به معنای واقعی کلمه هستند
غذای زنده… پدیدهای که قبل از اشتها، شگفتی را برمیانگیزد
ایده نشستن پشت میز رستوران و سرو شدن غذایی که آنقدر تازه به نظر میرسد که عملاً هنوز تکان میخورد، ممکن است چیزی شبیه به یک نمایش شوخی به نظر برسد، اما برای بسیاری از فرهنگها در سراسر جهان، این یک بخش طبیعی از تجربه غذاخوری روزمره است. “غذا خوردن زنده” فقط یک رسم آشپزی نیست؛ بلکه بازتابی از فلسفههای کامل در مورد تازگی، جسارت و میراث فرهنگهایی است که غذا را نه فقط به عنوان طعم، بلکه به عنوان یک تجربه کامل که تمام حواس را درگیر میکند، میبینند.
در ژاپن، کره جنوبی و برخی از مناطق چین، غذاهایی سرو میشوند که شامل ارائه غذاهای دریایی در حالی که هنوز زنده یا تقریباً زنده هستند، میشود. برای بازدیدکنندگان یا گردشگران، این ممکن است تکان دهنده باشد، اما برای مردم محلی، این یک موضوع احترام و آیین است.
اسناکیجی… رقص اختاپوس در بشقاب
یکی از معروفترین غذاهای “غذا خوردن زنده”، اسناکیجی در کره است. شاخکهای کوچک اختاپوس بریده شده و بلافاصله سرو میشوند. در حالی که تکانههای عصبی هنوز فعال هستند، شاخکها شروع به چسبیدن به سیخ میکنند و در بشقاب حرکت میکنند.
مردم آنجا آن را نمادی از تازگی میدانند. عجیبترین چیز؟
بعضی از رستورانها به این که شاخکها چقدر محکم به سیخ چسبیدهاند افتخار میکنند، زیرا این نشان میدهد که اختاپوس در اوج خود بوده است.
اما در میان این ماجراجویی، یک نکته منفی وجود دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت: در موارد نادر، قطعات متحرک میتوانند در گلو گیر کنند و مشکلات جدی ایجاد کنند. به همین دلیل است که اکثر رستورانها برای جلوگیری از هرگونه خطری، یک تکنیک دقیق غذا خوردن را به مشتریان ارائه میدهند.
میگوی زنده… روند “طعم پاک”
یکی دیگر از غذاهای محبوب در دنیای “غذای زنده”، میگوی زنده است. میگوها در یک سس سبک یا سس فصلی قرار میگیرند و با چند حرکت ساده اندامهایشان، غذا به ترکیبی از هیجان و عجیب و غریب تبدیل میشود.
طرفداران میگویند:
- طعم خالصتر است
- بافت آن خوشمزهتر است
- تجربه سرگرمکننده و متفاوت است
اما منتقدان معتقدند که این از مرز بیرحمی عبور میکند… و میتوان تازگی را به روشهای کمخطرتری به دست آورد.
چرا فرهنگ غذای زنده در حال گسترش است؟
دلایل زیادی وجود دارد که چرا «غذای زنده» بخش اساسی برخی فرهنگها است، از جمله:
١) مفهوم تازگی مطلق
برای فرهنگهای شرق آسیا، تازگی فقط یک کلمه نیست… بلکه یک اصل است.
و «خوردن زنده» نهایت تازگی است.
٢) ریشههای تاریخی باستانی
در گذشته، قبل از وجود روشهای پیشرفته تبرید، جوامع دریانورد برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی به این شیوهها متوسل میشدند.
۳) آزمایش اجتماعی
تجربه «غذا خوردن زنده» یک رسم عمومی است… بسیاری از مردم به عنوان نوعی جشن یا برای نشان دادن جسارت در آن شرکت میکنند.
۴) گردشگری و تجربیات ماجراجویی
گردشگران به طور فزایندهای در مورد تجربیات غیرمعمول کنجکاو هستند و «غذا خوردن زنده» به موضوعی وسوسهانگیز برای دوربینها، تیکتاک و یوتیوب تبدیل شده است.
آیا ایمن است؟
بحث پیرامون ایمنی «غذا خوردن زنده» قابل توجه است. برخی آن را خطرناک میدانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که تا زمانی که در یک رستوران تخصصی انجام شود، کاملاً ایمن است.
اما در حد وسط آمده است:
- خطراتی وجود دارد.
- احتمال وجود باکتری وجود دارد.
- حرکت ممکن است باعث ناراحتی یا خفگی در برخی غذاها شود.
- سرآشپزهای آموزش دیده ضروری هستند.
به عبارت دیگر: این یک بازی نیست.
غذاهای دیگری که ممکن است باورتان نشود وجود دارند
دنیای غذا پر از شگفتی است… «غذای زنده» تنها یکی از آنهاست، اما دری را به روی غذاهای عجیبتر باز میکند:
کاسو مارزو – پنیر ایتالیایی با گربوآ
این پنیر با کرمهای زنده داخلش سرو میشود.
برای مردم محلی ساردینیا، یک گنج فرهنگی است…
برای بقیه؟ یک فاجعه غذایی.
حشرات سرخشده در تایلند
عقربها، کرمها و ملخهای سرخشده ترد.
منبع مهمی از پروتئین محسوب میشود… و برای برخی یک ماجراجویی سرگرمکننده است.
ماهی یخی رقصنده – ژاپن
به گونهای سرو میشود که باعث میشود عضلات برای چند لحظه حرکت کنند، حتی اگر کاملاً آماده شده باشد.
مطالعه بيشتر : محدودیت حضور هواداران ایران در جام جهانی ۲۰۲۶
بین جسورانه و تکاندهنده… کدام یک این تجربه را توصیف میکند؟
تجربه «غذای زنده» برای همه مناسب نیست.
برخی آن را هیجانانگیز میدانند…
و برخی دیگر آن را عبور از مرزهای بشریت میدانند.
اما این غذا همچنان بخشی از فرهنگهای باستانی با فلسفه و رویکرد منحصر به فرد خود به غذا است.
با ظهور سفر و رسانههای اجتماعی، این تجربیات از یک جامعه به جامعه دیگر گسترش مییابد و بحثهای گستردهای را در مورد موارد زیر برانگیخته است:
آیا غذا باید فقط غذا باشد؟
یا میتواند همزمان یک ماجراجویی… یک آزمون… و یک شوک باشد؟
