در میانهی بحرانیترین روزهای ایران، همزمان با حملات خارجی به تأسیسات هستهای و گسترش ناآرامیها، نامی در رسانهها و محافل امنیتی پیچیده است: «محمد امین مهدوی شایسته». اما محمد امین مهدوی شایسته کیست؟ مردی که به گفته منابع غربی، اطلاعاتی حیاتی درباره مکانها و زیرساختهای هستهای جمهوری اسلامی در اختیار دشمنان قرار داده و حالا به اتهام «افشای اسرار نظامی و همکاری با دشمن در زمان جنگ» اعدام شده است. این پرونده، تنها یک پرونده امنیتی نیست؛ بلکه بازتابیست از شکاف عمیق در ساختار اطلاعاتی رژیم و ترسی که حتی در بالاترین سطوح حاکمیت موج میزند
محمد امین مهدوی شایسته کیست؟ چرا حکمش اعدام شد؟
اخیراً اجرای حکم اعدام محمد امین مهدوی شایسته در زندان قزلحصار بهدنبال اتهام «همکاری اطلاعاتی با اسرائیل» بازتاب گستردهای داشته است. پرسش محوری این است: محمد امین مهدوی شایسته کیست؟ و چرا جمهوری اسلامی او را محاکمه و اعدام کرد؟ در ادامه از منابع معتبر بینالمللی و حقوق بشری، دلایل و زمینههای حکم اعدام بررسی میشود.
اسرار برنامه هستهای ایران؛ یکی از محورهای اصلی پرونده
طبق گزارش سازمان حقوق بشر ایران و رسانه ایران اینترنشنال، دستگاه قضایی ایران مدعی است که مهدوی شایسته اطلاعات محرمانهای را درباره تأسیسات هستهای ایران، از جمله سایتهای نطنز و فردو، به موساد منتقل کرده است . گفته میشود او با افسران موساد تماس داشته و نقشه ساختار پدافند هستهای ایران را در اختیار جاسوسان رژیم صهیونیستی گذاشته است .
این اتهام در شرایطی مطرح شده که، درست در همان زمان، حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران انجام شد—یعنی «جنگ سرد هستهای» میان تهران و تلآویو/واشنگتن. برخی حقوقدانان معتقدند حکومت ایران برای نشان دادن قاطعیت و توضیح پاسخ اقدامات خارجی، دست به اجرای چنین محکومیتهایی میزند.
اعتراف زیر شکنجه؛ شهادت بدنام اما بدون مدرک
دیدگاه منتقدان، از جمله سازمان حقوق بشر، این است که تقریر اصلی جرم محمد امین مبتنی بر اعترافات بهزور بوده است. آنها تأکید میکنند که:
• اعترافات زیر شکنجه انجام شده و یک خشاب خالی و اسپری فلفل بهعنوان ابزار جاسوسی استفاده شدهاند .
• قاضی ابوالقاسم صلواتی در دادگاه انقلاب حکمی شتابزده صادر کرده و دیوان عالی نیز حکم اعدام را تأیید، بدون ارائه مدارک مستند .
این وضعیت با بحران جاری ایران پس از حملات هستهای در همتنیده شده است—ابزاری برای سرکوب و ایجاد رعب در میان فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی.
اعدام و تأثیرات روانی؛ چرخش سیاسی در شرایط جنگ
بنا بر گزارش آژانس خبری AP، مهدوی شایسته سومین فرد وابسته به جاسوسی برای اسرائیل بود که طی چند روز اخیر اعدام شد . اجرای حکم در سکوت خبری، بدون اطلاع قبلی به خانواده یا وکیل، نشاندهنده تصمیم ضربتی حکومت برای نشان دادن «پاسخ سخت» علیه هر گونه نفوذ خارجی است.
در شرایطی که تنشها در منطقه و تهدید به تغییر رژیم در جریان است، این اقدام سیاسی میتواند بهگمان حکومت، ابزاری برای مهار نارضایتی عمومی و ارسال پیام هشدار باشد—آن هم در شرایطی که پرونده روشن و شفاف نیست.
مطالعه بيشتر : آیا قتل نیما رجب پور در بمباران رسانه ملی یک جنایت جنگی است؟
جمعبندی
پاسخ به سوال «محمد امین مهدوی شایسته کیست؟» حالا پیچیدهتر از یک زندانی سیاسی معمولی است: مردی که رسانههای رسمی جمهوری اسلامی اعلام کردند اطلاعات حساسترین بخش برنامه هستهای را در اختیار اسرائیل قرار داده و بابت آن اعدام شد. اما از سوی دیگر، حقایقی مانند شکنجه و فقدان اثبات قوی، نشان میدهد حکومتی شکستخورده در بحران، از اعدام برای آرامسازی استفاده میکند.
در نهایت، پرونده او نه تنها نشاندهنده برخورد قضایی حکومت است، بلکه بازتاب آشکاری از فشار روانی–سیاسی و عدم شفافیت در دوران جنگ ایران با اسرائیل و آمریکا است.