سال‌هاست که مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا تیتر اول رسانه‌هاست. اما با وجود جلسات مکرر، هنوز خبری از توافق هسته‌ای پایدار نیست. سؤال اصلی این است: چرا این دو کشور نمی‌توانند به نتیجه برسند؟ و چه چیزی پشت پرده این بن‌بست دیپلماتیک قرار دارد؟
ایران و استراتژی صبر و زمان‌کشی
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر، با وجود تحریم‌های آمریکا، موفق به فروش نفت از طریق چین و کانال‌های غیررسمی شده است. این درآمد، هرچند محدود، باعث شده که ایران تمایل کمتری برای توافق هسته‌ای فوری داشته باشد. در واقع، تهران از مذاکرات به‌عنوان ابزار فشار استفاده می‌کند، نه برای رسیدن به توافق نهایی.
آمریکا و تلاش برای توافق موقت قبل از انتخابات
دولت بایدن، به‌ویژه با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری، به‌دنبال نوعی توافق موقت با ایران است. توافقی که بدون بازگشت کامل به برجام، تنها سطح غنی‌سازی اورانیوم را کنترل کند و از تشدید بحران جلوگیری کند. اما این مدل توافق، پاسخگوی خواسته‌های ایران نیست.
نبود اعتماد؛ مانع اصلی مذاکرات هسته‌ای
یکی از بزرگ‌ترین موانع در مسیر مذاکرات هسته‌ای، بی‌اعتمادی عمیق میان ایران و آمریکاست. آمریکا نگران حمایت ایران از روسیه و برنامه موشکی‌اش است؛ درحالی‌که ایران هم به وعده‌های غرب درباره لغو تحریم‌ها بی‌اعتماد است. تا وقتی این بی‌اعتمادی باقی باشد، توافق واقعی در کار نخواهد بود.