صبح امروز جمعه، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای اروپایی با حضور نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان در کنسولگری ایران در استانبول آغاز شد؛ مذاکراتی که در فضایی به‌شدت ملتهب و پس از هفته‌ها تنش نظامی میان تهران و تل‌آویو برگزار می‌شود.
تلویزیون رسمی ایران اعلام کرد این گفتگوها از ساعت ۹:۳۰ صبح آغاز شده و تا حدود ساعت ۱۲:۳۰ ادامه خواهد داشت. این نخستین نشست رسمی میان طرفین پس از حملات هوایی گسترده اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در اواسط خردادماه است.
مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای اروپایی… فرصتی نادر یا تاکتیکی موقت؟
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، سید اسماعیل بقایی، این نشست را «آزمونی برای واقع‌گرایی اروپایی‌ها و فرصتی ارزشمند برای اصلاح مواضع آن‌ها» توصیف کرد.
این مذاکرات در حالی صورت می‌گیرد که پاریس، برلین و لندن تهدید کرده‌اند در صورت ادامه روند فعلی، مکانیسم بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را علیه ایران فعال خواهند کرد.
محورهای اصلی مذاکرات استانبول شامل موارد زیر است:
• میزان و سطح غنی‌سازی اورانیوم
• همکاری‌های فنی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
• سناریوهای بازگشت متقابل به تعهدات برجامی
اتحادیه اروپا این نشست را به‌مثابه آخرین فرصت دیپلماتیک پیش از رسیدن بحران به نقطه بی‌بازگشت می‌داند، به‌ویژه با نزدیک شدن به پایان اعتبار مکانیسم تحریم‌ها در مهرماه آینده.
میراث برجام در آستانه فروپاشی… و سایه سنگین تحریم‌ها
توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت‌های جهانی (ایالات متحده، چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان) بنا بود در ازای محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تحریم‌ها به‌صورت تدریجی لغو شود.
اما خروج آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال سیاست فشار حداکثری از سوی دولت ترامپ، برجام را عملاً در حالت اغما قرار داد.
با وجود آن، سه کشور اروپایی سعی کردند توافق را حفظ کنند. با این حال، افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران و نقض برخی تعهدات فنی باعث شد اروپا نیز اکنون موضعی سخت‌گیرانه اتخاذ کند.
در صورت شکست مذاکرات استانبول، ایران ممکن است شاهد بازگشت تحریم‌های سازمان ملل طبق بندهای اختلاف‌زدایی برجام شود.
مطالعه بيشتر : جزئیات قرارداد رشفورد با بارسلونا؛ انتقالی که بازار نقل‌وانتقالات را شوکه کرد!
پیام‌های غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن پس از جنگ
اهمیت این دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای اروپایی تنها به حوزه دیپلماسی محدود نمی‌شود. بلکه نخستین گفتگوی مستقیم پس از درگیری‌های ۱۲ روزه ایران و اسرائیل است؛ درگیری‌هایی که شامل حملات مشترک آمریکا و اسرائیل به برخی تأسیسات حساس ایران نیز بود.
هرچند آمریکا در این مذاکرات حاضر نیست، اما منابع آگاه گزارش داده‌اند که پیام‌هایی به‌صورت غیرمستقیم از طریق نمایندگان اروپایی میان تهران و واشنگتن رد و بدل شده است.
به گفته یکی از منابع دیپلماتیک، دولت ترامپ به‌صراحت هشدار داده که «پنجره دیپلماسی در حال بسته شدن است.»
در مقابل، مقامات ایرانی تلاش دارند از فضای ایجادشده برای ارسال پیام‌های دوگانه استفاده کنند: همزمان با رد فشارهای بیشتر، از تمایل مشروط برای بازگشت به میز مذاکره سخن می‌گویند؛ مشروط به رفع واقعی تحریم‌ها و تضمین‌های سیاسی.
