ممنوعیت نام کوروش در ایران خشم عمومی را برانگیخته؛ گامی تازه از سوی رژیم برای حذف نمادهای ملی و تحمیل ایدئولوژی بر هویت فردی مردم.
هویت تاریخی زیر تیغ ایدئولوژی مذهبی
تصمیم سازمان ثبت احوال برای ممنوعیت نام کوروش در ایران، موجی از واکنشهای تند در میان مردم ایجاد کرده است. بسیاری آن را تلاش دیگری از سوی حکومت برای حذف هر نمادی دانستند که خارج از منظومهی مذهبی و ایدئولوژیک جمهوری اسلامی قرار دارد.
ممنوعیت نام کوروش در ایران نشاندهندهی ترس ساختاری از بازگشت به هویتی است که قبل از انقلاب اسلامی وجود داشت؛ هویتی که کوروش نماد برجستهی آن است.
براساس گزارش دیدهبان ایران، نام کوروش تنها در صورت ترکیب با نامهای مذهبی مانند «محمدکوروش» قابل ثبت است؛ گویی باید حتی نامها هم زیر سایهی ایدئولوژی خاص باشند تا مجوز دریافت کنند.
این اقدام، نه تنها بیاحترامی به تاریخ ایران است، بلکه نوعی کنترل اجتماعی برای مهندسی نسل آینده محسوب میشود.
ممنوعیت نام کوروش در ایران، چالشی برای جمهوری اسلامی
اسناد منتشرشده نشان میدهد سازمان ثبت احوال در سکوت، لیستی از اسامی ممنوعه را منتشر کرده و ممنوعیت نام کوروش در ایران بهطور رسمی به اجرا درآمده است.
این ممنوعیت نهتنها نماد یک سیاست سرکوبگرانه است، بلکه پیام روشنی دارد: نظام از هر چیزی که خارج از چارچوب مذهبی باشد میهراسد—even اگر آن چیز، یکی از افتخارات جهانی ایران باشد.
ممنوعیت نام کوروش در ایران با واکنشهای تند کاربران شبکههای اجتماعی و حتی چهرههای فرهنگی داخل و خارج کشور مواجه شده است.
از نگاه تحلیلگران، این ممنوعیت نه بر پایه ارزشهای اسلامی، بلکه بر پایهی ترس ایدئولوژیک از نمادهای ملی مستقل است که ممکن است در تضاد با مشروعیت انحصاری نظام قرار گیرند.
در بسیاری از کشورهای دنیا، کوروش بهعنوان نمادی از حقوق بشر و عدالت شناخته میشود؛ اما در ایرانِ امروز، نام او در شناسنامهها غیرمجاز است.
جدال بر سر نامها؛ یا بر سر تعریف «ایرانی بودن»؟
ممنوعیت نام کوروش در ایران تنها یک مورد از یک روند طولانیمدت است؛ روندی که در آن اسامی اصیل فارسی یکی پس از دیگری ممنوع میشوند.
پیش از این نیز نامهایی مانند داریوش، آرتامن و آریانا نیز با محدودیتهایی مواجه شده بودند. این نشاندهندهی تلاش سیستماتیک برای قطع پیوند نسل جوان با پیشینهی ملی است.
منتقدان میگویند جمهوری اسلامی تلاش میکند با ابزارهای اداری، حافظهی تاریخی جامعه را بازنویسی کند و مفاهیم ملی را با مفاهیم دینی جایگزین نماید.
ممنوعیت نام کوروش در ایران در این میان، تنها یک نمونه نمادین است از نبرد دائمی بین ایران پیش از اسلام و ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ نبردی که نظام، آن را به نفع خود پیش میبرد.
نامها، همانقدر که هویت فردی را تعریف میکنند، حامل بار اجتماعی، فرهنگی و تاریخیاند. در نتیجه، کنترل آنها بهمعنای کنترل بر آینده است.
مطالعه بيشتر : هشدار بیسابقه درباره بحران آب تهران؛ ممکن است سد ماملو را یک ماه دیگر از دست بدهیم
نتیجهگیری: وقتی از نام کوروش میترسند، یعنی ریشهها هنوز زندهاند
ممنوعیت نام کوروش در ایران نه یک حادثه تصادفی، بلکه بخشی از سیاست کلان حذف و بازنویسی تاریخ ملی است.
نظامی که از یک نام میترسد، از ملتی میترسد که هنوز ریشهدار است.
تا وقتیکه تاریخ سانسور میشود، هویت واقعی ایرانی همواره در معرض تهدید خواهد بود.
ممنوعیت نام کوروش در ایران، سندی است بر این واقعیت تلخ: در جمهوری اسلامی، حتی انتخاب نام فرزند هم باید از فیلتر ایدئولوژی عبور کند.