با تشدید تنشها بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، قاهره ناگهان به عنوان یک بازیگر دیپلماتیک ظاهر شده و تلاش میکند در این بحران مداخله کند. در زمانی که مذاکرات در مورد توافق هستهای متوقف شده و فشار غرب در حال افزایش است، میانجیگری مصر در پرونده هستهای ایران به عنوان تلاشی جدید برای کاهش رویارویی، اما در عرصهای مملو از مینهای سیاسی و سوءظنهای متقابل، ظهور کرده است.
میانجیگری در خلأ: قاهره با احتیاط وارد پرونده میشود
اقدامات مصر پس از دیدارهای سطح بالا بین مقامات مصری و ایرانی در هفتههای اخیر صورت میگیرد که سیگنالهای مثبتی از هر دو طرف به همراه داشته است. قاهره که مدتهاست در مورد پرونده هستهای ایران احتیاط را حفظ کرده است، در حال حاضر با توجه به خلاء ایجاد شده توسط قدرتهای اروپایی و مشغله واشنگتن با سایر مسائل، به دنبال ایفای نقش متعادلکننده است.
به نظر میرسد که میانجیگری مصر در پرونده هستهای ایران تلاش میکند تا از طریق کانالهای آرام، با تکیه بر روابط متعادل خود با طرفهای مختلف، به ویژه عربستان سعودی از یک سو و ایران از سوی دیگر، علاوه بر پایبندی به سابقه روابط با آژانس بینالمللی انرژی اتمی مستقر در وین، از بنبست خارج شود.
با این حال، علیرغم نیت مصر برای کاهش تنش، این میانجیگری با موانع فنی و سیاسی روبرو است، که مهمترین آنها اتهامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر مانعتراشی ایران در بازرسیها و اصرار تهران بر “کاملاً صلحآمیز” بودن برنامه هستهایاش است.
فرصت یا خطر؟ خطرات میانجیگری مصر در پرونده هستهای ایران
برخی از ناظران معتقدند که دخالت مصر در این موضوع در حال حاضر ابعاد استراتژیکی دارد، زیرا ممکن است به تقویت نقش آن به عنوان یک میانجی منطقهای، به ویژه با توجه به افول سایر بازیگران مانند قطر و عمان، کمک کند. با این حال، برخی آن را به عنوان یک ماجراجویی با نتایج نامشخص، به ویژه با توجه به سرسختی مواضع غرب و ابهام فزاینده ایران در مورد غنیسازی اورانیوم و فعالیتهای تأسیسات مخفی خود، میبینند.
آیا میانجیگری مصر در پرونده هستهای ایران در پر کردن شکاف اعتماد بین تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی موفق خواهد بود؟ یا بحران آنقدر عمیق است که نمیتوان از طریق آشتی دیپلماتیک سنتی آن را حل کرد؟
قاهره به «زبان دلجویی» تکیه میکند، اما به نظر میرسد مسیر طولانیتر از حد انتظار است، به خصوص از آنجا که هرگونه آشتی باید در وین، نه فقط از طریق جلسات دوجانبه، یک آزمون واقعی را پشت سر بگذارد.
مطالعه بيشتر :اسرائیل به ایران حمله کرد؟ جلسات مخفیانه برای حمله بیهشدار
سناریوهای آشکار: پس از ابتکار مصر
تاکنون هیچ نشانهای علنی از سوی ایران یا آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر پذیرش رسمی ابتکار مصر وجود نداشته است. با این حال، بیانیههای آشتیجویانه صادر شده توسط هر دو طرف، تصور اولیه از یک دریچه جدید احتمالی برای گفتگو را میدهد.
با افزایش صحبتها در مورد گزینههای نظامی اسرائیل یا تحریمهای اضافی ایالات متحده، میانجیگری مصر در مورد مسئله هستهای ایران ممکن است به یکی از معدود فرصتهای باقی مانده برای جلوگیری از یک رویارویی بزرگ منطقهای تبدیل شود.
این سوال همچنان باقی است: آیا قاهره قادر است به تنهایی در این مسیر ادامه دهد؟ یا برای تحکیم تلاشهای خود در عرصهای که فراتر از ملاحظات داخلی آن است، به پوشش بینالمللی و حمایت خلیج فارس نیاز خواهد داشت؟
میانجیگری مصر در مورد مسئله هستهای ایران، حرکتی جدید در عرصه دیپلماتیکی مملو از تنش است.شانس موفقیت وجود دارد، اما با موانعی همراه است و نیازمند هماهنگی گستردهتر با طرفهای بینالمللی است.
موفقیت قاهره در این موضوع میتواند نقش منطقهای جدیدی را برای مصر ایجاد کند، اما شکست میتواند بنبست را عمیقتر کند و اعتماد به میانجیگریهای عربی در آینده را تضعیف کند.