صحبت از پیشروی نیروهای تشکیلاتی همزمان با تغییر آشکار در سیاست ایالات متحده در قبال سودان شدت گرفته است. آیا ما شاهد یک تغییر گذرا هستیم یا آغاز ترسیم مجدد نفوذ در داخل کشور؟
چشمانداز پیچیده سودان… و ظهور یک نیروی جدید
سودان از زمان شروع درگیریهای داخلی، دورهای از عدم قطعیت را تجربه کرده است، اما مهمترین تحول اخیر، پیشروی نیروهای تشکیلاتی است که شروع به تغییر چشمانداز کرده است. به نظر نمیرسد ظهور این نیرو یک اتفاق زودگذر باشد؛ بلکه، این اتفاق در زمان حساسی رخ میدهد که همزمان با تحرکات میدانی و بررسیهای داخلی سیاست ایالات متحده در قبال سودان است.
این همگرایی بسیاری را به این پرسش واداشته است: آیا ارتباطی بین واشنگتن و این قدرت در حال ظهور وجود دارد؟
سیاست واشنگتن: از بیطرفی تا محاسبه مجدد
سالها، ایالات متحده سیاست «نظارت محتاطانه» را در قبال سودان اتخاذ کرده بود. اما اکنون به نظر میرسد که در یک مرحله گذار قرار دارد و اظهارات مقامات آن نشان دهنده لزوم «جلوگیری از فروپاشی کامل» است.
این تغییر سیاسی با پیشروی ارتش آزادیبخش سودان (SLA) همزمان شد و سوالاتی را در مورد رابطه غیرمستقیم بین سیاستهای واشنگتن و ظهور این نیرو مطرح کرد.
با وجود عدم اعلام رسمی، آنچه در میدان اتفاق میافتد نشان میدهد که واشنگتن در حال تنظیم مجدد اولویتهای خود در منطقه است.
آیا واشنگتن از پیشرفت SLA حمایت میکند؟
هیچ مدرک مستقیمی مبنی بر حمایت آمریکا از این نیرو وجود ندارد، اما چندین شاخص توجه را جلب میکند:
- تغییر ناگهانی در لفاظیهای کاخ سفید.
- نگرانی آمریکا در مورد نفوذ روسیه و امارات در سودان.
- تمایل به یافتن «شرکای جدید» که کمتر به بلوکهای قدیمی وابسته باشند.
این شاخصها برخی را به این باور میرساند که پیشروی جنبش آزادیبخش سودان (SLM) در فضای جدیدی که با تغییر مواضع بینالمللی ایجاد شده است، رخ میدهد، نه در نتیجه حمایت مستقیم.
چرا الان؟ زمانبندی تصادفی نیست
زمانبندی پیشروی SLM سوالات مهمی را مطرح میکند. سودان با خلاء امنیتی قابل توجه و فقدان اقتدار مرکزی مواجه است. نیروهای سنتی فرسوده شدهاند و فرصتها برای هر بازیگر جدیدی که دارای سازمان و شبکههای اجتماعی است، در دسترس است.
علاوه بر این، تشدید مبارزه بینالمللی برای نفوذ در دریای سرخ باعث شده است که ایالات متحده احساس کند که به تأخیر انداختن اقدام میتواند میدان را برای دشمنانش باز کند.
بنابراین، به نظر میرسد این لحظه برای ظهور یک قدرت جدید که قادر به تحمیل یک واقعیت جدید است، ایدهآل باشد.
تحلیل میدانی: پیشروی SLM به چه معناست؟
ناظران خاطرنشان میکنند که پیشروی SLM سه بُعد اصلی دارد:
- از نظر نظامی: توانایی آن برای ورود به مناطقی که قبلاً محدود شده بودند.
- از نظر اجتماعی: اتکای آن به حمایت محلی، نفوذ آن را در جامعه آسانتر از جناحهای سنتی کرده است.
- از نظر سیاسی: نیرویی که سابقه درگیریهای قدیمی ندارد، آن را به گزینهای جذاب برای برخی از بازیگران بینالمللی تبدیل میکند.
این ترکیب به آن قدرت فزایندهای میدهد… اما خطراتی را نیز در آینده به همراه دارد.
خطرات بالقوه: قدرتی در حال ظهور اما شکننده
با وجود پیشرفت سریع آن، تحلیلگران معتقدند که هر قدرت جدیدی ممکن است با چالشهایی روبرو شود، از جمله:
- احتمال اختلافات داخلی به دلیل فقدان ساختار سازمانی مستحکم.
- واکنشهای شدید از سوی سایر احزاب در صورت احساس تغییر موازنه قدرت.
- احتمال اینکه پیشروی نیروهای مؤسس بتواند به یک بازیگر اضافی تبدیل شود که به جای حل اوضاع، آن را پیچیدهتر میکند.
این خطرات، آینده آن را برای همه احتمالات باز میگذارد.
آیا موازنه قدرت در سودان تغییر خواهد کرد؟
مردم سودان در مورد آنچه اتفاق میافتد، اختلاف نظر دارند.
یک گروه، پیشروی نیروهای مشروطه را فرصتی برای پایان دادن به بنبست و گشودن درهای مذاکرات جدید میبیند.
با این حال، دیگران از ظهور قدرتی خارج از سیستم سنتی میترسند، به ویژه اگر با محاسبات بینالمللی که فراتر از دامنه درگیریهای محلی است، مرتبط شود.
بدون هیچ موضع رسمی از سوی واشنگتن، وضعیت همچنان قابل تفسیر است.
به سوی یک مرحله انتقالی جدید؟
بیشتر تحلیلها موافقند که سیاست ایالات متحده در سودان وارد مرحله جدیدی میشود که در آن واشنگتن به دنبال “مهندسی” مسیر آینده است.
این مرحله شامل موارد زیر است:
- فشار بر طرفهای درگیر.
- جستجوی نیروهای جدید در میدان.
- تلاش برای جلوگیری از گسترش دشمنان بینالمللی.
در این زمینه، پیشروی نیروهای مشروطه به عاملی حیاتی در درک موازنه قدرت آینده در داخل کشور تبدیل میشود.
مطالعه بيشتر : حجاب اجباری و نقض حقوق زنان؛ مانعی بزرگ در راه آزادی و سلامت زنان ایرانی
سودان بر سر دوراهی
امروز نمیتوان مشخص کرد که آیا پیشروی نیروهای مشروطه صرفاً یک موج موقت است یا آغاز یک ساختار قدرت جدید.
با این حال، آنچه مسلم است این است که سودان در حال ورود به مرحلهای است که میتواند چشمانداز سیاسی و نظامی آن را به طور کامل از نو ترسیم کند و واشنگتن به شیوهای متفاوت از گذشته نظارهگر و عمل میکند.
روزهای آینده مشخص خواهد کرد که آیا این نیرو در یک پروژه ملی جامع ادغام خواهد شد… یا به بخش جدیدی از درگیری دیرینه تبدیل خواهد شد.
