در یکی از شدیدترین تنشهای سالهای اخیر میان تهران و واشنگتن، خبرهایی مبنی بر بمباران فردو توسط آمریکا، جهان را در شوک فرو برده است. حملاتی که بنا بر منابع متعدد، تأسیسات زیرزمینی غنیسازی اورانیوم در منطقه قم را هدف قرار داده و احتمالات زیادی را درباره هدف نهایی آمریکا و توان پاسخدهی جمهوری اسلامی مطرح کرده است. در این گزارش، به بررسی ابعاد این حمله، واکنشهای بینالمللی و پیامدهای احتمالی آن میپردازیم.
جزئیات حمله شبانه به فردو | بمباران فردو توسط آمریکا زیر ذرهبین
بر اساس گزارش نیویورکتایمز و منابع نظامی غربی، جنگندههای آمریکایی مدل F-35 با استفاده از بمبهای سنگرشکن (Bunker Busters) به تأسیسات غنیسازی فردو حمله کردهاند. منابع امنیتی اسرائیلی نیز اعلام کردند که عملیات با هماهنگی اطلاعاتی قبلی صورت گرفته و هدف اصلی، نابودسازی تجهیزات سانتریفیوژ پیشرفته و اختلال در فرآیند غنیسازی اورانیوم بوده است.
تصاویر ماهوارهای که توسط موسسه Maxar Technologies منتشر شده، نشاندهنده آسیبهای شدید به دو بخش از ورودیهای محافظتشده و تونلهای زیرزمینی تأسیسات فردو است. هنوز مقامات جمهوری اسلامی بهصورت رسمی میزان خسارت را تأیید نکردهاند، اما برخی گزارشها از «آتشسوزی در عمق تأسیسات» و انتقال پرسنل به بیمارستان حکایت دارند.
در همین حال، تحلیلگران تأکید کردهاند که بمباران فردو توسط آمریکا نشان از تغییر دکترین ایالات متحده در برخورد مستقیم با تهدیدات هستهای جمهوری اسلامی دارد.
واکنش جهانی به بمباران فردو توسط آمریکا | بازی بزرگ منطقهای
همزمان با انتشار خبر بمباران فردو توسط آمریکا، موجی از واکنشها در سطح بینالمللی آغاز شد. وزارت خارجه روسیه ضمن محکوم کردن حمله، آن را «نقض آشکار حاکمیت ایران» خواند و چین نیز در بیانیهای خواستار خویشتنداری طرفین شد. در مقابل، اسرائیل و فرانسه از این عملیات دفاع کرده و آن را «اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از ساخت بمب اتم» توصیف کردند.
شورای امنیت سازمان ملل بلافاصله جلسه اضطراری تشکیل داد. در این جلسه، نماینده ایالات متحده با ارائه اسناد اطلاعاتی مدعی شد که سایت فردو بهزودی به سطح غنیسازی بالاتر از ۹۰٪ میرسید و این تهدید، نیاز به واکنش فوری داشت.
در همین حال، صدای مردم ایران نیز در شبکههای اجتماعی شنیده میشود؛ کاربرانی که خشمگین از وضعیت نابسامان کشور، از «استفاده ابزاری حکومت از برنامه هستهای برای بقای سیاسی» انتقاد کردهاند.
ضعف ساختاری جمهوری اسلامی در برابر تهدیدهای مدرن
بمباران فردو توسط آمریکا نقطهضعفهای بزرگ ساختاری جمهوری اسلامی را بیش از هر زمان دیگری آشکار کرده است. از یکسو، دستگاههای امنیتی ایران بهطور کامل در برابر نفوذ اطلاعاتی ایالات متحده و اسرائیل آسیبپذیر نشان دادهاند، و از سوی دیگر، پاسخ نظامی تهران تاکنون فراتر از چند موشک پراکنده و تهدیدات لفظی نرفته است.
کارشناسان نظامی غربی باور دارند که جمهوری اسلامی، در مواجهه با حملات مدرن هوایی و فناوری پیشرفته تسلیحاتی، نه توان دفاع دارد و نه جرئت حمله متقابل. روزنامه گاردین در تحلیلی تند نوشت: «ایران امروز بیش از هر زمان دیگر در انزوای استراتژیک به سر میبرد و نمیتواند حتی از نمادهای هستهای خود دفاع کند.»
افکار عمومی داخلی نیز، آنگونه که در پلتفرمهای داخلی و خارجی دیده میشود، خسته از شعارهای بیثمر «مقاومت» و «انتقام سخت» هستند. مردم، بیش از هر چیز، خواهان پایان دادن به سیاستهای ماجراجویانهای هستند که نتیجهاش تنها افزایش تحریم، فقر و جنگ است.
حمله به فردو ؛ لحظهای تعیینکننده برای آینده ایران؟
با در نظر گرفتن ابعاد مختلف بمباران فردو توسط آمریکا، میتوان گفت این رویداد، لحظهای تعیینکننده برای آینده برنامه هستهای ایران و شاید حتی آینده نظام سیاسی آن باشد. واکنش یا سکوت جمهوری اسلامی، جهتگیری سالهای آتی را شکل خواهد داد.
مطالعه بيشتر : آیا حمله آمریکا به ایران آغاز مرحلهای تازه در فروپاشی جمهوری اسلامی است؟
این رویداد، یکبار دیگر نشان داد که سیاست هستهای بدون اجماع جهانی، بهجای تقویت کشور، آن را به لبه پرتگاه جنگ و سقوط میکشاند.