در میانه تنشهای امنیتی و رسانهای رو به افزایش در خاورمیانه، نام کاترین شکدم بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است؛ بازگشتی ناگهانی همراه با گمانهزنیها و تحقیقات خبری گسترده. پس از آنکه او در سال ۲۰۲۲ در مرکز یک رسوایی بزرگ در ایران قرار گرفت، این پرسش میان تحلیلگران منطقهای بالا گرفته است: چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟ آیا پای پروژهای اطلاعاتی در میان است؟ یا این چهره جنجالی همچنان تهدیدی واقعی در میدان تحلیل و افکار عمومی به شمار میرود؟ بازگشت تازه او، سوالات بسیاری را در ذهن ناظران امنیتی و رسانهای برانگیخته و دوباره بحث “جنگ نرم” را در منطقه داغ کرده است.
از همدلی با ایران تا مأمور مشکوک
کاترین شکدم، نویسنده فرانسوی-بریتانیایی با اصالت یهودی، در آغاز دهه گذشته به عنوان تحلیلگری مسلمان و حامی محور مقاومت مطرح شد. او مقالاتی در نشریاتی مانند «کیهان» تهران منتشر میکرد و در برنامههای تلویزیونی داخل ایران شرکت داشت. تصویر او بهعنوان یک زن غربی مسلمانشده و شیعه، فضای اعتماد گستردهای در تهران برایش فراهم کرد.
اما در اواخر سال ۲۰۲۱، روزنامههایی مانند «تایمز» و «دیلیمیل» بریتانیا افشا کردند که شکدم نه شیعه است، نه مسلمان؛ بلکه پژوهشگری است وابسته به مراکز غربی که برخی از آنها دارای ارتباطات غیرمستقیم با اسرائیل هستند. این افشاگری، شوک گستردهای در تهران ایجاد کرد و باعث شد تا از او بهعنوان یک عامل نفوذ یاد شود که با سوءاستفاده از ظاهر فرهنگی و مذهبی، سیستم امنیتی و رسانهای ایران را فریب داد.
چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟ از تهران تا غزه
پرسش چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟ این روزها بهشدت مطرح است؛ آن هم در حالی که او فعالیت خود را در رسانههای اجتماعی از سر گرفته و مقالات تازهای در موضوعات حساس منطقهای منتشر کرده است. اخیراً او درباره «ضرورت استقلال جنوب یمن» سخن گفته؛ موضوعی که خشم جنبش انصارالله را برانگیخته و در عین حال، با روایت برخی دولتهای خلیج فارس همراستاست.
در ارتباط با جنگ غزه نیز، شکدم ویدیویی منتشر کرد که در آن از «حق اسرائیل در دفاع از خود» دفاع میکند؛ موضعی که به شدت از سوی رسانههای عربی و کاربران شبکههای اجتماعی محکوم شد. همین مواضع سبب شد پرونده گذشتهاش بار دیگر گشوده شود و مورد توجه نهادهای امنیتی در منطقه قرار گیرد.
برخی منابع امنیتی در بیروت و تهران اشاره کردهاند که حضور مجدد شکدم ممکن است بخشی از استراتژی جدیدی باشد برای انتقال میدان نبرد از مرزهای نظامی به جبهه رسانهای و فرهنگی، با هدف شکستن جبهه مقاومت از درون.
نفوذ نرم: شکدم بهمثابه الگویی برای عملیات زیرپوستی
بازگشت کاترین شکدم نهتنها یک ماجراجویی رسانهای نیست، بلکه نمونهای است از نفوذ در نهادها با استفاده از ابزارهای فرهنگی. در ایران، روزنامههای اصولگرا بار دیگر مقالات قدیمی او را منتشر کردهاند تا یادآور شکست اطلاعاتی در شناسایی «بیگانگان متظاهر به تشیع» باشند.
فعالیتهای اخیر او نشان میدهد که شاید او دوباره در حال ایفای نقشی باشد؛ این بار در جنگ روانی علیه ایران و متحدانش. برخی اسناد رسانهای حاکی از آناند که نام شکدم با چندین مقاله منتشرشده با نام مستعار در وبسایتهایی مرتبط است که تصویری فرسوده از ایران ارائه میدهند.
پرسش «چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟» تنها یک سوال خبری نیست، بلکه بازتابی است از نگرانی امنیتی و راهبردی در منطقه درباره شیوههای نوین نفوذ که بدون گلوله، به قلب نهادها نفوذ میکنند.
از یمن تا لبنان؛ اهداف شکدم چیست؟
با وجود از دستدادن اعتبار در فضای رسمی ایران، شکدم همچنان در رسانههای بینالمللی فعال است. او اخیراً درباره لبنان نیز اظهارنظرهایی جنجالی داشته و سیاستهای حزبالله را زیر سوال برده است. او در مطلبی از «سکوت ضاحیه جنوبی» انتقاد کرد و بهزعم برخی، بهدنبال تحریک افکار عمومی لبنانی است.
در خلیج فارس نیز برخی دیدگاههای او با خطوط سیاسی برخی دولتها همسو شده است؛ مسئلهای که برخی تحلیلگران آن را نشانهای از بهرهبرداری مجدد از شخصیت او برای اهداف منطقهای میدانند.
فارغ از اینکه چه طرفی پشت پرده بازگشت اوست، این واقعیت باقی است: چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟ و آیا در ماههای آینده شاهد ظهور چهرههای مشابهی خواهیم بود که با پوششهای فرهنگی و فکری، ماموریتهای پیچیدهای را پیش ببرند؟
جمعبندی
در دورهای که شکل جنگها تغییر کرده و از میادین نبرد به جبهههای رسانهای و اطلاعاتی منتقل شده، بازگشت چهرههایی چون کاترین شکدم میتواند زنگ خطری باشد برای سیستمهای امنیتی منطقه. او تنها یک روزنامهنگار نیست، بلکه نمادی است از ضعف در تشخیص اهداف و هویتها در جنگی که هر روز مرزهایش تغییر میکند.
مطالعه بيشتر : امباپه در برابر باشگاه سابقش… تقابل آتشین در نیمهنهایی جام جهانی باشگاهها
و تا زمانی که پاسخ روشنی برای این پرسش وجود نداشته باشد: چرا کاترین شکدم حالا بازگشته است؟، باید انتظار داشت که بازی اطلاعات و نفوذ، وارد فصل تازهای شده باشد.