سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی امسال با جدلی تازه همراه شد؛ پس از انتشار ویدئویی که لحظه کشته شدن یک فعال سرشناس راستگرا را نشان میدهد. این رویداد بار دیگر بحث جهانی درباره خشونت سیاسی را داغ کرده است.
سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی و تأثیر ماندگار آن
بیستوچهار سال از سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی میگذرد، اما پیامدهای آن همچنان زنده است. آن روز تاریخی تنها ایالات متحده را تغییر نداد، بلکه جهان را زیر و رو کرد. جنگهای پیاپی با شعار «مبارزه با تروریسم» آغاز شد و سیاستهای امنیتی و نظارتی دگرگون گردید.
در غرب، این حملات به صعود جریانهای پوپولیستی و راستگرا کمک کرد که بر پایه ترس از «دیگری» شکل گرفتند. اسلامهراسی نیز بهطور بیسابقهای اوج گرفت و مباحث مربوط به مهاجرت و همگرایی اجتماعی دوباره تعریف شد. در خاورمیانه نیز منطقه به میدان جنگی گسترده تبدیل شد که آثارش تا امروز ادامه دارد.
با وجود گذشت بیش از دو دهه، سیاستمداران هنوز سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی را بهانهای برای توجیه محدودیتهای امنیتی جدید قرار میدهند. این نشان میدهد گذشته همچنان سایه سنگینی بر حال دارد.
ویدئوی کشته شدن یک فعال راستگرا و شوک جهانی
امسال، سالگرد تنها به مرور تصاویر برجهای فرو ریخته محدود نشد. خبر کشته شدن یک فعال شناختهشده راستگرا که در ویدئویی تکاندهنده ثبت شده بود، افکار عمومی را به لرزه انداخت.
این حادثه واکنشهای متفاوتی برانگیخت: عدهای آن را نتیجه طبیعی گسترش گفتمان نفرت از سوی گروههای سیاسی دانستند، در حالی که برخی دیگر بر لزوم پرهیز از بهرهبرداری سیاسی و تمرکز بر تحقیقات قضایی تأکید کردند.
ویدئوی منتشرشده که در این گزارش ضمیمه شده است، بعدی تکاندهنده به بحث افزود. برخی انتشار آن را برای مستندسازی ضروری دانستند، اما عدهای دیگر پرسشهای اخلاقی درباره مرزهای آزادی رسانه و تأثیر روانی چنین تصاویر خشنی را مطرح کردند.
خشونت میان گذشته و حال
مقایسه سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی با قتل این فعال راستگرا نشان میدهد خشونت به یک جریان خاص محدود نیست. اگر حملات ۲۰۰۱ نمونهای از افراطگرایی مذهبی خشن بود، این حادثه جدید چهرهای از خشونت داخلی ناشی از شکافهای سیاسی را آشکار میکند.
کارشناسان هشدار میدهند که راهحلهای امنیتی بهتنهایی کافی نیست. ریشههای خشونت پیچیده است: حاشیهنشینی اجتماعی، بیاعتمادی به نهادها و دامن زدن رسانهها به شکافها، همگی در شکلگیری درگیریها نقش دارند.
دولتها نیز با چالشی دوگانه روبهرو هستند: از یکسو باید امنیت ملی را تضمین کنند و از سوی دیگر آزادیهای عمومی را حفظ نمایند. این همان پرسشی است که از سال ۲۰۰۱ تاکنون بیپاسخ مانده است.
مطالعه بيشتر : آنچه هنوز از سقوط دولت فرانسه فاش نشده… رازها و پشتپرده پارلمان
ضرورت یک گفتمان تازه
سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی نشان میدهد که جهان هنوز از گذشته درسهای کافی نگرفته است. اگر آن وقایع خطر افراطگرایی مذهبی را آشکار کرد، رویداد امروز هشدار میدهد که تنشهای سیاسی داخلی نیز به همان اندازه تهدیدی جدی است.
مسیر آینده نه از طریق سرکوب و نظارت شدید، بلکه از راه گفتمان سیاسی و رسانهای تازهای میگذرد که بر گفتوگو و کاهش نفرت تأکید دارد. جوامع برای جلوگیری از تکرار خشونت باید استراتژیهایی جامع و پیشگیرانه تدوین کنند.
در نهایت، پرسش اصلی باقی است: آیا جهان از گذشته میآموزد و مانع بازتولید فجایع میشود، یا همچنان در چرخهای گرفتار خواهد بود که اشتباهات سالگرد ۱۱ سپتامبر و حملات تروریستی را در قالبی جدید بازآفرینی میکند