در دهه‌های آخر حکومت شاه، ایران در مسیر پیشرفت صنعتی و تکنولوژیک قرار داشت. وجود خط تولید بنز نشانه‌ای از جاه‌طلبی‌های صنعتی کشور بود. اما امروز، پراید وانت به نماد خیابان‌ها و جاده‌ها تبدیل شده است؛ تضادی که پرسش جدی ایجاد می‌کند: چرا ایران نتوانست مسیر پیشرفته صنعت خودرو را ادامه دهد؟
عصر شاه: جاه‌طلبی و پیشرفت صنعتی
دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، ایران یکی از معدود کشورهای منطقه بود که امکان مونتاژ و تولید خودروهای لوکس و باکیفیت را داشت. شاه با چشم‌اندازی بلندمدت، تلاش می‌کرد کشور را به قطب صنعتی منطقه بدل کند. خطوط تولید بنز و دیگر برندهای معتبر نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری در تکنولوژی، آموزش نیروی انسانی متخصص و استانداردهای جهانی بود. این دوران نمادی از مدرن‌سازی و پیشرفت صنعتی ایران بود که می‌توانست جایگاه کشور در اقتصاد و صنعت خودرو را تثبیت کند.
سقوط مسیر پیشرفته و ظهور پراید وانت
با تغییرات سیاسی و انقلاب، تمرکز از تولید خودروهای پیشرفته و باکیفیت به خودروهای ارزان و در دسترس تغییر یافت. پراید وانت با قیمت پایین، مصرف سوخت کم و قابلیت استفاده در شهر و روستا، جایگزین شد. در حالی که بنز نمایانگر پیشرفت صنعتی و تکنولوژیک عصر شاه بود، پراید وانت نماد محدودیت‌های اقتصادی و تغییر اولویت‌های صنعتی ایران پس از انقلاب شد.
مطالعه بيشتر : آیا رمیتیکس (RTX) فرصتی است که معامله‌گران از دست دادن آن پشیمان خواهند شد؟
پیامدهای طولانی‌مدت این تغییر مسیر
این تحول باعث شد بسیاری از کارشناسان صنعتی و اقتصادی، گسترش صنعت خودرو در ایران را با تأخیر و عقب‌ماندگی روبرو ببینند. اگر خطوط تولید پیشرفته بنز ادامه می‌یافت، امروز ایران می‌توانست به عنوان یک قدرت صنعتی منطقه‌ای مطرح باشد، با نیروی کار متخصص، فناوری مدرن و خودروهایی با کیفیت جهانی. اما انتخاب اقتصادی کوتاه‌مدت، مسیر صنعت خودرو را به تولید انبوه خودروهای ساده مانند پراید وانت محدود کرد.
آیا ایران می‌تواند دوباره به روزهایی بازگردد که جاه‌طلبی‌های صنعتی و تکنولوژیک عصر شاه ممکن بود؟ یا اینکه سرنوشت صنعت خودرو همچنان با پراید وانت و نسخه‌های مشابه آن گره خورده است؟ پاسخ این پرسش به تصمیمات آینده، سیاست‌های کلان و چشم‌انداز توسعه صنعتی کشور وابسته است
