سازمان امنیت داخلی اسرائیل (شاباک) اخیراً در بیانیه‌ای از کشف ۱۷ پرونده جاسوسی به نفع ایران و بازداشت ۳۲ شهروند اسرائیلی از آغاز جنگ اخیر غزه خبر داد . این افشاگری نشان‌دهنده افزایش بی‌سابقه تلاش‌های تهران برای نفوذ اطلاعاتی به داخل اسرائیل است. رسانه‌های بین‌المللی و منابع امنیتی اسرائیلی از برآورد رشد ۴۰۰ درصدی دستگیری‌های مرتبط با جاسوسی خبر داده‌اند . در این گزارش به بررسی ابعاد امنیتی، اطلاعاتی و پیامدهای این رخداد برای دستگاه امنیتی اسرائیل می‌پردازیم.
رمزگشایی از پرونده‌های جاسوسی
طبق اعلام شاباک، متهمان در این پرونده‌ها به جمع‌آوری اطلاعات حساس پرداخته‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهد مظنونان اقدام به عکسبرداری از سایت‌های نظامی، صنعتی و زیرساخت‌های طبقه‌بندی‌شده کرده و اطلاعات طبقه‌بندی شده را در اختیار ایران قرار داده‌اند . بنا بر همین گزارش، سرویس امنیتی ایران با استفاده از شبکه‌های اجتماعی افراد مختلف از اقشار متنوع جامعه اسرائیل را جذب می‌کند. اغلب این مأموریت‌ها ظاهراً ساده هستند؛ مانند اجاره آپارتمان با چشم‌انداز مهمات، عکسبرداری از تاسیسات استراتژیک یا نوشتن گرافیتی در سطح شهر . بررسی پرونده‌های افشا شده حکایت از آن دارد که حلقه جاسوسان تهران در داخل اسرائیل به طرز کم‌سابقه‌ای متنوع و پیچیده شده است.
چالش‌های نظارتی شاباک
حجم بی‌سابقه پرونده‌های جاسوسی، انتقادهایی را متوجه سامانه نظارتی اسرائیل کرده است. این سازمان پیش‌تر از ثبت رکورد جدیدی در شمار متهمان مرتبط با جاسوسی خبر داده بود؛ به‌طوری که بازداشت‌ها در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۰۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است . جروزالم پست نیز تلاش‌های ایران برای نفوذ به جامعه اسرائیل را «بی‌سابقه» خوانده است . رسانه‌های اسرائیلی از ناکارآمدی نسبی شاباک در رصد تهدیدات سایبری و اعتماد به نفس بیش از اندازه آن انتقاد کرده‌اند؛ چرا که ظاهراً دستگاه اطلاعاتی باید این شبکه جاسوسی گسترده را زودتر شناسایی و خنثی می‌کرد. لیور آکرمَن، از فرماندهان پیشین شاباک، تاکید کرده است که ایران از شیوه جدیدی برای جذب نیرو استفاده می‌کند: ایجاد پروفایل‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی و ارسال پیام به هزاران کاربر که در نهایت چند نفر از میان آنها حاضر به همکاری «برای پول» می‌شوند . این وضعیت به تردید درباره کارایی شاباک دامن زده است.
پیامدهای امنیتی و اطلاعاتی افشاگری
افشای این پرونده‌ها می‌تواند به منزله زنگ هشداری جدی برای مقامات امنیتی اسرائیل باشد. در کوتاه‌مدت احتمالاً دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور مجبور به تشدید نظارت بر فضاهای مجازی، بررسی افراد مشکوک و تقویت همکاری میان ارگان‌های مختلف می‌شوند. تداوم این روند نگرانی بیشتری در میان مردم و مسئولان ایجاد خواهد کرد؛ چرا که هرچه ابعاد نفوذ سازمان اطلاعات ایران گسترده‌تر باشد، به همان نسبت احتمال نفوذهای مخفی کمتر قابل پیش‌بینی خواهد بود. بر این اساس، مقامات امنیتی شاباک احتمالاً تحت فشار قرار خواهند گرفت تا ضعف‌های موجود را جبران کنند؛ از جمله با استفاده از فناوری‌های پیشرفته رصد سایبری و بازنگری در روش‌های جذب و آموزش مأموران. به‌عنوان نمونه، ممکن است نظارت بر فعالیت عناصر مشکوک در داخل اسرائیل به سطح هوش مصنوعی ارتقا یابد یا همکاری‌های اطلاعاتی با نهادهای جهانی گسترش پیدا کند.
کوتاه آنکه افشای ۱۷ پرونده جاسوسی اخیر نشانه‌ای از چالش امنیتی بزرگ پیش‌روی اسرائیل است. از دید ناظران داخلی، شاباک باید هرچه سریع‌تر پاسخ مناسبی به این چالش‌ها بدهد تا از تضعیف بیشتر اعتبار دستگاه امنیتی جلوگیری شود؛ در غیر این صورت سازمان امنیت داخلی با بحران اعتماد داخلی و تعقیب قضایی گسترده‌تری در پرونده‌های آتی روبه‌رو خواهد شد.