در میانهٔ تنش‌های بی‌سابقه میان ایران و ایالات متحده، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، بار دیگر با اظهاراتی جنجالی خبرساز شد. او در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرد که «درهای مذاکره با ایران همچنان باز است» و در عین حال «لغو تدریجی برخی تحریم‌ها» را نیز رد نکرد. این مواضع متناقض، سؤالات بسیاری را در محافل دیپلماتیک برانگیخته است؛ به‌ویژه در زمانی که منطقه خاورمیانه در آستانه جنگی تمام‌عیار به‌سر می‌برد. آیا واقعاً ترامپ به ایران اعتماد دارد؟ و این تغییر لحن چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
۱. چرخش لحن ترامپ؛ از تهدید به تعامل
طی هفته گذشته، دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه «فاکس‌نیوز» اعلام کرد: «اگر ایرانی‌ها خواهان گفتگو باشند، ما آماده‌ایم. تحریم‌ها می‌توانند ابزار مذاکره باشند، نه فقط مجازات». این سخنان در حالی بیان شد که حملات هوایی گسترده‌ای علیه تأسیسات هسته‌ای ایران صورت گرفته و ایران درگیر درگیری‌های مستقیم با اسرائیل است.
به گفته منابع نزدیک به کاخ سفید، ترامپ تلاش می‌کند میان تهدید نظامی و فضای دیپلماتیک توازن برقرار کند. اما کارشناسانی چون “ریچارد هاوس” از اندیشکده بروکینگز معتقدند این پیام‌ها «بیشتر برای فشار روانی بر ایران است تا دعوت واقعی به مذاکره». با این حال، استفاده مستقیم از عبارت «امکان تخفیف تحریم‌ها» توسط ترامپ، گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه آیا واقعاً ترامپ به ایران اعتماد دارد را تقویت کرده است.
۲. آیا ترامپ به ایران اعتماد دارد؟ تردیدهای استراتژیک یا فرصت دیپلماتیک؟
در فضای سیاسی آمریکا، موضوع اعتماد به جمهوری اسلامی همواره با تردید همراه بوده است. اما در شرایطی که ترامپ با انتقادات داخلی و جنگ محتمل در خاورمیانه مواجه است، او شاید به‌دنبال راهکاری برای خروج از بحران باشد. به‌ویژه که پرونده سیاست خارجی او در دوره قبلی نیز با مذاکرات کره‌شمالی و توافق‌های ابراهیم گره خورده بود.
در همین راستا، گزارش‌هایی از نشریه «پولیتیکو» حاکی از آن است که مشاوران ترامپ بر لزوم بازنگری در شدت تحریم‌ها علیه ایران تأکید دارند، به‌ویژه در بخش دارو، غذا و منابع انسانی. چنین اقداماتی می‌تواند زمینه‌ای برای جلب افکار عمومی در داخل آمریکا باشد.
اما مخالفان، به‌ویژه لابی‌های طرفدار اسرائیل، این مواضع را نوعی «تسلیم در برابر تهدیدات هسته‌ای تهران» می‌دانند. در فضای رسانه‌ای ایران نیز، برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه تلاش کرده‌اند این تغییر لحن را «نشانهٔ پیروزی مقاومت» جلوه دهند.
۳. آیندهٔ سیاست آمریکا در قبال تهران؛ فرصت یا فریب؟
سؤال اصلی اینجاست: آیا ترامپ با ایران وارد مذاکره خواهد شد یا صرفاً بازی روانی راه انداخته است؟ با توجه به شرایط منطقه، توافقی بین‌المللی بدون اعتماد متقابل، بی‌معناست. اما تجربهٔ گذشته و رفتار دوگانه ایران نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی از هر شکاف دیپلماتیک برای مانور و گسترش نفوذ منطقه‌ای خود استفاده خواهد کرد.
در همین حال، سازمان‌های اطلاعاتی غربی هشدار داده‌اند که تهران پس از حملات اخیر به تأسیسات خود، تلاش‌های سریعی را برای بازسازی و حتی افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم آغاز کرده است. این نکته، هرگونه مذاکره را پیچیده‌تر می‌کند.
به‌نظر می‌رسد عبارت ترامپ به ایران اعتماد دارد در ظاهر پیام صلح است، اما در باطن شاید فریبکارانه‌ترین بخش استراتژی ترامپ برای فشردن حلقه فشار بر تهران باشد؛ حلقه‌ای که در ظاهر با لبخند دیپلماتیک، و در واقعیت با چماق تحریم و تهدید، بسته شده است.
مطالعه بيشتر : آیا حمله آمریکا به ایران آغاز مرحله‌ای تازه در فروپاشی جمهوری اسلامی است؟
نتیجه‌گیری
جمهوری اسلامی ایران، با کارنامه‌ای مملو از سرکوب داخلی، صدور خشونت و نقض توافق‌های بین‌المللی، همچنان غیرقابل اعتمادترین بازیگر منطقه باقی مانده است. هرگونه اعتماد یا تخفیف فشارها بدون نظارت گسترده و تضمین‌های بین‌المللی، تنها به تثبیت یک رژیم مستبد و ضددموکراتیک منجر خواهد شد.
آیا ترامپ با همه تجربه‌های گذشته، دوباره در دام وعده‌های فریبنده تهران خواهد افتاد؟ یا اینکه این بار، در پشت پرده لبخند، سناریوی سخت‌تری برای جمهوری اسلامی نوشته شده است؟
