در مراسمی با شکوهی خاموش اما پرمعنا، بازدید شهبانو فرح پهلوی از آرامگاه محمدرضا شاه پهلوی در قاهره، بار دیگر نگاه‌ها را به دوران پیش از انقلاب ایران جلب کرد. این بازدید که در سالگرد درگذشت پادشاه سابق ایران انجام شد، تنها بزرگداشتی شخصی نبود، بلکه رویدادی بود که بازتابی عمیق در حافظه تاریخی ملت ایران داشت.
بازدید شهبانو فرح پهلوی نه‌تنها یادآور رابطه عمیق او با همسرش بود، بلکه نماد احترام به دوره‌ای است که در آن ثبات، نوسازی و ارتباط جهانی بخشی از تصویر ملی ایران بود.
حافظه‌ای سلطنتی؛ از تبعید تا تاریخ‌سازی
در مسجد الرفاعی قاهره، جایی که پادشاه سابق ایران در کنار خاندان سلطنتی مصر آرمیده است، بازدید شهبانو فرح پهلوی صحنه‌ای از وفاداری، درد تبعید، و همچنین بازسازی حافظه تاریخی ملت بود.
فرح پهلوی با حضور آرام و پوشش ساده، گلی بر مزار شاه گذاشت و لحظاتی سکوت کرد؛ سکوتی که هزاران حرف در دل خود داشت.
برای بسیاری از ایرانیان که اکنون در بحران‌های اقتصادی و سیاسی کنونی به‌سر می‌برند، یادآوری آن دوران نوعی مقایسه ناگزیر است: مقایسه‌ای میان گذشته‌ای پر از نظم و آینده‌ای نامعلوم.
این بازدید همچنین نشانه‌ای بود از پایداری خانواده پهلوی در حفظ ارتباط با مردم، حتی اگر این ارتباط از طریق رسانه‌ها، تصاویر و نمادهای تاریخی باشد.
واکنش‌ها؛ تحسین در خارج، سکوت در داخل
بازدید شهبانو فرح پهلوی واکنش‌های گسترده‌ای را در رسانه‌های جهانی برانگیخت.
رسانه‌های بین‌المللی از جمله “لوموند”، “بی‌بی‌سی” و “واشنگتن پست” این اقدام را بازگشتی نمادین و نمایانگر زنده بودن حافظه سلطنتی در میان برخی اقشار جامعه ایرانی توصیف کردند.
در داخل ایران اما، رسانه‌های رسمی ترجیح دادند این موضوع را نادیده بگیرند؛ گویی که چنین بازدیدی اصلاً اتفاق نیفتاده است. اما در شبکه‌های اجتماعی، هزاران پیام و تحلیل منتشر شد که نشان می‌داد حافظه تاریخی ملت هنوز از دوران پهلوی فاصله نگرفته است. برخی کاربران از حسرت نسبت به دوران شاه نوشتند، برخی از دل‌تنگی برای نظم و پیشرفت آن زمان، و برخی نیز از عظمت این خانواده یاد کردند.
مصری‌ها نیز این بازدید را گرامی داشتند، و مقامات رسمی مصر به‌طور ضمنی احترام خود را به این بازگشت تاریخی ابراز کردند، هرچند به‌طور رسمی بیانیه‌ای صادر نشد.
پیامی آرام اما روشن؛ آیا حافظه تاریخ قابل انکار است؟
در روزگاری که ایران با بحران‌های چندوجهی مواجه است، بازدید شهبانو فرح پهلوی از آرامگاه همسرش، به شکلی غیرمستقیم این پرسش را مطرح می‌کند: آیا می‌توان گذشته را به‌کلی حذف کرد؟
آیا حافظه‌ی ملی، با همه دردها و افتخارهایش، می‌تواند تحت فشار فراموشی نهادینه شود؟
تحلیل‌گران معتقدند که این بازدید تنها یک مراسم ساده نبود، بلکه پیامی روشن داشت: تاریخ هنوز زنده است، و ملت فراموش نمی‌کند.
در کنار این بازدید، فعالیت‌های سیاسی و رسانه‌ای رضا پهلوی، فرزند شاه، نیز به‌عنوان بخشی از یک حرکت وسیع‌تر برای بازسازی اعتبار خانواده سلطنتی تحلیل می‌شود.
مطالعه بيشتر : شاه ارتش و ملت را از مونیخ گرامی داشت؛ لحظه‌ای از ادای احترام در قلب اروپا
جمع‌بندی: بازدیدی فراتر از نوستالژی
بازدید شهبانو فرح پهلوی از آرامگاه شاه در قاهره، تنها بزرگداشت یک همسر نبود؛ بلکه احیای یک حافظه تاریخی و سیاسی بود. حافظه‌ای که نه‌تنها به گذشته می‌نگرد، بلکه به آینده چشم دوخته است.
در جهانی پر از بحران، چنین لحظاتی می‌توانند به یادآوری کرامت، انسجام ملی و احترام به تاریخ کمک کنند.
شاید در سکوت سنگ‌های آرامگاه، صدایی از گذشته طنین‌انداز شده باشد که هنوز شنونده دارد.
