در بحبوحه تشدید تنش‌های منطقه‌ای، پرونده هسته‌ای ایران بار دیگر در خط مقدم رویدادهای بین‌المللی قرار گرفته است. در حالی که هشدارهای غربی تشدید می‌شود، اسرائیل لفاظی‌های خود را تشدید می‌کند و به یک حمله نظامی بالقوه قاطع اشاره می‌کند. سوالی که فوراً مطرح می‌شود این است: آیا ایران خواهان حمله نظامی است؟ آیا جمهوری اسلامی عمداً به دنبال آزمایش محدودیت‌های بازدارندگی اسرائیل و بین‌المللی است؟ نشانه‌هایی در حال افزایش است که این رویارویی ممکن است فراتر از دیپلماسی تشدید شود، در بحبوحه نگرانی جهانی در مورد انفجار قریب‌الوقوع در قلب خاورمیانه.
تشدید نامحدود فعالیت‌های هسته‌ای… و ناتوانی آژانس‌های بازرسی
در هفته‌های اخیر، گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) پیشرفت نگران‌کننده‌ای را در غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات هسته‌ای ایران، به‌ویژه در فردو و نطنز، نشان داده است. طبق گزارش‌های غربی، سطح غنی‌سازی از ۶۰٪ فراتر رفته است، گامی که تهران را در فاصله قابل توجهی تا تولید سلاح هسته‌ای واقعی قرار می‌دهد. مهم‌تر از آن، دوربین‌های نظارتی آژانس در برخی از سایت‌ها به دلیل محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ایران از زمان خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، همچنان بی‌اثر هستند.
این تحولات، بی‌اعتمادی بین‌المللی را افزایش داده و سؤالات جدی را مطرح می‌کند: آیا ایران به دنبال حمله نظامی است؟ یا روی زمان و فشار داخلی در اسرائیل و غرب شرط می‌بندد تا از رویارویی مستقیم جلوگیری کند؟ داده‌های فعلی نشان می‌دهد که تهران دیگر از تهدیدها نمی‌ترسد و حتی ممکن است از آنها به عنوان یک ابزار چانه‌زنی در آینده استفاده کند.
آیا ایران به دنبال حمله نظامی است؟ اسرائیل در حال آماده شدن است و انگشت خود را روی ماشه گذاشته است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بیش از هر زمان دیگری رک و راست بوده است. او در یک سخنرانی عمومی اخیر، به وضوح اظهار داشت که «اسرائیل حق دفاع از خود را برای خود محفوظ می‌دارد و به ایران اجازه نخواهد داد سلاح هسته‌ای داشته باشد.» این اظهارات همزمان با رزمایش‌های نظامی گسترده در صحرای نقب بود که یک حمله هوایی دوربرد علیه اهداف مستحکم را شبیه‌سازی می‌کرد – اشاره‌ای آشکار به تأسیسات هسته‌ای ایران.
اطلاعات اسرائیل تأیید می‌کند که زمان موجود برای جلوگیری از رسیدن ایران به «آستانه هسته‌ای» رو به اتمام است. بنابراین، سناریوهایی برای اقدام نظامی هدفمند در تل‌آویو – چه به صورت یکجانبه و چه با هماهنگی واشنگتن – در حال بررسی است. اگر جهان از خود می‌پرسد: «آیا ایران حمله نظامی می‌خواهد؟» به نظر می‌رسد اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به پاسخ با سلاح نزدیک‌تر است، نه با کلمات.
مطالعه بيشتر : جمهوری اسلامی به دنبال اتحاد منطقه‌ای برای غنی‌سازی؟ رؤیای خطرناک با چاشنی ناکارآمدی داخلی!
موضع گیج‌کننده غرب… و نگرانی خاموش خلیج فارس
در حالی که صداهایی در واشنگتن، لندن و پاریس در حال افزایش است که خواستار خویشتن‌داری و بازگشت به میز مذاکره هستند، مواضع قدرت‌های غربی پراکنده به نظر می‌رسد و قادر به تدوین یک استراتژی واحد برای مهار برنامه هسته‌ای ایران نیستند. تحریم‌ها ادامه دارند، اما هنوز به هدف خود که توقف پیشرفت هسته‌ای یا وادار کردن تهران به دادن امتیازات اساسی است، نرسیده‌اند.
از سوی دیگر، پایتخت‌های خلیج فارس با نگرانی فزاینده‌ای اوضاع را دنبال می‌کنند، اما تاکنون ترجیح می‌دهند علناً سکوت کنند. برخی کشورها، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در حال تشدید رایزنی‌های امنیتی خود با واشنگتن و تل‌آویو پشت درهای بسته هستند، زیرا می‌ترسند که حمله احتمالی اسرائیل منجر به هرج و مرج منطقه‌ای غیرقابل کنترلی شود.
در بحبوحه این همپوشانی، سوالات اساسی دوباره مطرح می‌شوند: آیا ایران خواهان حمله نظامی است؟ یا صرفاً در بازی در آستانه خطر مهارت دارد، بدون اینکه قصد واقعی برای شعله‌ور کردن یک جنگ تمام عیار داشته باشد؟ در هر صورت، خاورمیانه با یک بازی با حاصل جمع صفر روبرو است: یا یک پیشرفت دیپلماتیک غیرمنتظره… یا انفجاری که هیچ راه حلی را از قلم نمی‌اندازد.
شکی نیست که عرصه بین‌المللی در حال حاضر در مورد مسئله هسته‌ای ایران در یک دوراهی خطرناک قرار دارد. در حالی که سوال “آیا ایران خواهان حمله نظامی است؟” در هر سالن تصمیم‌گیری طنین‌انداز می‌شود، هیچ‌کس پاسخ قطعی ندارد. تهران به سرکشی خود ادامه می‌دهد، اسرائیل تهدید به جنگ می‌کند و جهان نظاره‌گر است… آیا سکوت با یک موشک شکسته خواهد شد یا فصل جدیدی از آرامش ناآرام برای منطقه رقم خواهد خورد؟
