شورای دفاع ملی ایران پس از جنگ با اسرائیل تشکیل شد؛ اهدافش چیست؟ چه کسانی در آن حضور دارند؟ و آیا نویدبخش دور جدیدی از تنش‌هاست؟
شورای دفاع ملی ایران چیست؟
در پی جنگ اخیر با اسرائیل، دولت ایران اعلام کرد نهادی جدید به نام شورای دفاع ملی ایران تأسیس کرده است. این شورا با هدف هماهنگی سیاست‌های امنیتی و نظامی در بالاترین سطح، تحت نظارت مستقیم رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی خامنه‌ای، فعالیت می‌کند. اعضای شورای دفاع ملی ایران شامل رئیس‌جمهور، وزیر دفاع، فرمانده سپاه پاسداران و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هستند. وظیفه اصلی این شورا، برنامه‌ریزی در شرایط بحرانی، واکنش راهبردی به تهدیدات و یکپارچه‌سازی تصمیمات دفاعی کشور است.
تشکیل این نهاد در شرایطی انجام می‌گیرد که ایران با فشارهای داخلی ناشی از بحران اقتصادی و همچنین تهدیدات خارجی از سوی اسرائیل و غرب روبروست. به نظر می‌رسد تشکیل شورای دفاع ملی ایران پاسخی مستقیم به درس‌هایی باشد که تهران از درگیری اخیر آموخته است، به‌ویژه درباره چالش‌های هماهنگی بین نهادهای نظامی و غیرنظامی.
اهداف شورا؛ بازتعریف قدرت راهبردی
هدف رسمی از تشکیل شورای دفاع ملی ایران، حفظ تمامیت ارضی و آمادگی جامع کشور در برابر تهدیدات آینده اعلام شده است. اما کارشناسان معتقدند اهداف این شورا فراتر از تعاریف رسمی است و شامل بازسازی ساختار نظامی کشور و تمرکز تصمیمات جنگ و صلح در یک مرکز فرماندهی واحد خواهد بود.
احتمال می‌رود شورای دفاع ملی ایران نقش مهمی در هدایت عملیات‌های فرامرزی به‌ویژه در سوریه و لبنان داشته باشد؛ مناطقی که ایران از طریق نیروهای نیابتی حضور فعال دارد. همچنین، این شورا می‌تواند هماهنگی‌های استراتژیک با جبهه مقاومت را در سطح منطقه‌ای تقویت کند؛ مسأله‌ای که زمینه‌ساز دور جدیدی از تنش‌ها با اسرائیل تلقی می‌شود.
برخی ناظران تأکید دارند که اعلام تشکیل شورای دفاع ملی ایران پیام دوگانه‌ای در خود دارد: از یک سو برای داخل کشور که نظام آمادگی دفاعی کامل دارد و از سوی دیگر، برای دشمنان خارجی، به‌ویژه اسرائیل، که تهران خود را برای تقابل احتمالی آماده کرده است.
مطالعه بيشتر : شاه ارتش و ملت را از مونیخ گرامی داشت؛ لحظه‌ای از ادای احترام در قلب اروپا
آیا دور جدیدی از جنگ با اسرائیل در راه است؟
پس از اعلام رسمی تشکیل شورای دفاع ملی ایران، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال آغاز مرحله جدیدی از رویارویی با اسرائیل شدت یافته است. منابع اطلاعاتی از تحرکات نظامی غیرمعمول در مرزهای غربی ایران و افزایش حضور نظامی در جنوب سوریه خبر داده‌اند. رسانه‌های اسرائیلی نیز هشدار داده‌اند که «پاسخ نهایی ایران هنوز نرسیده» و شاید شورای دفاع ملی ایران همان نهاد برنامه‌ریز برای حملات چندجانبه آتی باشد.
در سطح بین‌الملل، آمریکا نسبت به افزایش نفوذ سپاه پاسداران ابراز نگرانی کرده و تشکیل شورای دفاع ملی ایران را گامی خطرناک در جهت نظامی‌سازی سیاست داخلی و خارجی تهران دانسته است. در مقابل، روسیه از این اقدام استقبال کرده و آن را اقدامی مشروع در چارچوب حاکمیت ملی خوانده است. برخی کشورهای اروپایی نیز هشدار داده‌اند که این روند می‌تواند تلاش‌ها برای حل‌وفصل دیپلماتیک را ناکام بگذارد.
در اسرائیل، وزیر دفاع هشدار داده است که «هرگونه اقدام تهاجمی جدید از سوی ایران با پاسخ سخت‌تری روبرو خواهد شد». وی تأکید کرد که ارتش اسرائیل فعالیت‌های شورای دفاع ملی ایران را به دقت زیر نظر دارد.
