بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور با تحریمها و نبود اعتماد به نظام شدت گرفته و مهاجران را به بازار سیاه کشانده و انزوای اقتصاد ایران را عمیقتر کرده است.
بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور.. صحنهای تیره پشت دلار
در حالیکه دلار به دلیل تصمیمات بانکهای مرکزی و تحولات بازارهای جهانی نوسان دارد، ایرانیان خارج از کشور با معضلی موازی و کمتر دیدهشده دست و پنجه نرم میکنند. بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور دیگر صرفاً یک مشکل بانکی نیست، بلکه بازتابی آشکار از ناتوانی نظام در ایجاد پل اعتماد با جامعه ایرانیان پراکنده در سراسر دنیاست.
در حالیکه حوالههای مهاجران در بسیاری از کشورها ستون اصلی اقتصاد به شمار میرود، ایرانیان مجبورند میان تحریمهای بینالمللی، محدودیتهای بانکی و دخالت دستگاههای امنیتی در انتقال پول گرفتار شوند. نتیجه این است که صدها هزار خانواده در داخل ایران برای تأمین نیازهای مالی خود به شبکههای غیررسمی و پرخطر متوسل شدهاند.
بازار سیاه.. چهره دیگر حوالهها
سالهاست که بازار سیاه تنها پناهگاه انتقال پول به داخل ایران شده است. با تشدید بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور، اتکای مهاجران به شبکههای غیررسمی روز به روز بیشتر میشود.
این شبکهها که اغلب توسط واسطهها در کشورهای همسایه اداره میشوند، کارمزدهای سنگینی دریافت میکنند و ارسالکننده و گیرنده را در معرض خطرهای جدی قرار میدهند: از دست رفتن پول، کلاهبرداری، یا حتی پیگرد امنیتی.
فاصله چشمگیر نرخ ارز رسمی و نرخ بازار آزاد نیز زیانهای بیشتری را به مهاجران و خانوادههایشان تحمیل میکند. هر روز تأخیر یا نوسان در قیمت دلار به معنای کاهش ارزش واقعی پولی است که به ایران میرسد. این وضعیت چرخهای از ناامیدی و نگرانی ایجاد کرده و بسیاری را وادار کرده حوالههای خود را کاهش دهند یا متوقف کنند.
نبود اعتماد.. مانعی بزرگتر از تحریمها
اگرچه تحریمهای آمریکا و اروپا مستقیماً نظام بانکی ایران را تحت فشار گذاشته، اما نبود اعتماد میان نظام و مهاجران ایرانی عامل اصلی بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور است.
بسیاری از ایرانیان ساکن اروپا، آمریکا، کانادا و حتی کشورهای خلیج فارس از کانالهای رسمی پرهیز میکنند، زیرا نگرانند پولهایشان به جای رسیدن به خانوادهها صرف تقویت نظام یا ماجراجوییهای منطقهای شود.
این شکاف میان جامعه ایرانیان مهاجر و حکومت هر روز عمیقتر میشود. بر اساس برآوردهای غیررسمی، میلیاردها دلار در خارج از کشور بلوکه میماند زیرا صاحبان آن حاضر نیستند پول خود را از طریق نهادهای حکومتی وارد ایران کنند. نتیجه آنکه اقتصاد ایران از یک منبع حیاتی ارز خارجی محروم میشود و خانوادهها در داخل با گرانی و سقوط ریال تنها میمانند.
خانوادههای ایرانی میان سندان و چکش
پیامدهای مستقیم بحران حوالههای ایرانیان خارج از کشور در زندگی روزمره خانوادهها در ایران نمایان است. افزایش مداوم قیمتها، سقوط ارزش ریال و هزینههای سنگین معیشت باعث شده حوالهها به شریان حیاتی برای بقا تبدیل شوند. اما این شریان شکننده و ناامن است.
مطالعه بيشتر : چرا رژیم ایران کارشناس پایگاه داده «بهمن چوبی اصل» را اعدام کرد؟
خانوادهها اغلب باید هفتهها یا حتی ماهها صبر کنند تا پولشان از طریق مسیرهای پیچیده برسد؛ آنهم در حالیکه بخشی از آن بهعنوان کارمزد سنگین از بین میرود. در شرایط رکود عمیق اقتصادی داخل ایران، این حوالهها برای بسیاری از خانوادهها تفاوت میان بقا و فروپاشی است.